onderwerp

Gezondheid

Ook in Nederland maakt het uit waar je wieg staat. Leven in ongezondheid verkort de levensduur en kan ervoor zorgen dat je tot wel 15 jaar mindere levenskwaliteit ervaart. Investeren in gezondheid is investeren in de toekomst.

Preventieaanpak risicovolle verleidingen

In een wereld vol verleidingen en druk van buitenaf, is zelfvertrouwen misschien wel het mooiste dat ouders/opvoeders hun kind kunnen meegeven. Kinderen leren dit niet in één keer, maar door kleine oefenmomenten vanaf een jonge leeftijd. Het NCJ ontwikkelde hiervoor een preventieaanpak rondom risicovolle verleidingen, zoals alcohol, vapes en online challenges. Met nieuwe kennis, materialen en een inspiratiepagina krijgen professionals en ouders handvatten om kinderen van 2 tot 12 jaar te sterken.

Bekijk onze pagina ‘Verleidingen’ voor ouders/opvoeders

De kernboodschap van deze preventieaanpak is:

Geef kinderen nu vertrouwen, zodat ze later op zichzelf kunnen vertrouwen bij het maken van lastige keuzes.

Alle professionals (JGZ, kinderopvang, bibliotheek etc.) die met deze doelgroep werken kunnen helpen door ouders hierover bewust te maken, te informeren en te sterken. Hiervoor zijn binnen de preventieaanpak risicovolle verleidingen diverse materialen beschikbaar gesteld zoals posters, flyers en ansichtkaarten. Je kunt deze materialen hieronder downloaden en/of bestellen.

Jong voorbereiden helpt

‘Vroeg begonnen is veel gewonnen’, is wat professionals in de praktijk heel goed weten. Dagelijks wordt ingezet op het voorkomen van risico’s, door vroeg te signaleren en ouders/opvoeders goed te informeren. De stap naar ouders/opvoeders bewuster maken dat jong voorbereiden ook helpt bij de risicovolle verleidingen (zoals alcohol, vapes en online challenges), waar kinderen tegenaan lopen op latere leeftijd, is dan ook niet zo groot. Kinderen willen oefenkansen en professionals kunnen ouders ondersteunen om die oefenkansen te bieden.

Nieuwe kennis

Dat kinderen in aanraking komen met risicovolle verleidingen is van alle tijden en het is ook heel normaal dat kinderen willen ontdekken en/of misschien wel gaan experimenteren. Voor ouders/opvoeders is dit een spannende tijd. En het roept de vraag op hoe je kan voorkomen dat het te risicovol wordt. Veel ouders/opvoeders denken dat voorbereiden op risicovolle verleidingen pas nodig is op de middelbare school. Onderzoek laat echter zien dat de basis veel eerder gelegd wordt. Het gaat niet om kennis hebben van alle middelen, maar om oefenkansen bieden waarmee kinderen leren:

  • Trouw te blijven aan zichzelf;
  • hun eigen grenzen te voelen en te benoemen;
  • zich gesteund te voelen door hun ouders/opvoeders.

Zo bouwen kinderen sociaal-emotionele weerbaarheid op – de beste bescherming tegen ongezonde verleidingen.

Preventie in de leer-en leefomgeving

De JGZ kan en wil meer dan de bekende selectieve en geïndiceerde preventie bieden. In de pijler gezondheid uit de landelijke JGZ Preventieagenda laat de JGZ zien hoe zij ook preventie buiten de spreekkamer vorm kunnen geven. Steeds vaker wordt bijvoorbeeld gebruikt gemaakt van de fysieke omgeving waar ouders/opvoeders komen en wordt het consultatiebureau bijvoorbeeld beweegstimulerend ingericht.

Ouders/opvoeders sterken bij hoe zij hun kinderen van jongs af aan al voorbereiden hoe om te gaan met verleidingen kan ook door die leer-en leefomgeving te gebruiken. Zo kunnen professionals de posters laten zien op hun werkplekken (consultatiebureaus), ze meenemen naar scholen en in afstemming op de prikborden of tijdens ouderavonden aanbieden. Ook kunnen de materialen meegenomen/aangeboden worden aan de collega’s van de kinderopvang, bibliotheken, wijk/buurtcentra, sportclubs etc. Zo is het voor de hele leer- en leefomgeving rondom ouders beschikbaar. Kleine signalen in de leer- en leefomgeving maken de boodschap herkenbaar en vertrouwd.

Wat kan ik als professional nog meer doen?

Als professional kun je ouders hiervan bewust maken door deze kennis onder de aandacht te brengen. Er zijn materialen ontwikkeld die hierbij kunnen ondersteunen, zoals posters, (digitale) flyers en ansichtkaarten. Als deze gezien worden in de leer- en leefomgeving waar ouders komen, kunnen ze de boodschap gaan herkennen.

  • Hang de poster op, deel ansichtkaarten uit, vraag ouders/ opvoeders eens hoe zij hun kind voorbereiden op verleidingen.
  • Attendeer ouders op de QR code zodat ze op de inspiratiepagina www.ncj.nl/verleidingen terecht komen met meer informatie, tips en voorbeelden. Toeleiden helpt!
  • Je kunt ook zelf informatie geven over de kracht van oefenkansen in het sterken van kinderen.

Downloaden en bestellen van materialen

Het NCJ biedt verschillende gratis materialen die je direct kunt inzetten. Je kunt de materialen hieronder downloaden of vul het formulier in om fysieke materialen te bestellen.

Posters

  • Poster 1 – Een kind dat vandaag mag kiezen, maakt later betere keuzes
    webversie drukversie
  • Poster 2 – Een kind dat z’n grens leert ontdekken, geeft die later zelf aan
    webversie drukversie
  • Poster 3 – Een kind dat zichzelf mag zijn, durft later zichzelf te blijven
    webversie drukversie

Ansichtkaart

  • Ansichtkaart 1 – Een kind dat vandaag mag kiezen, maakt later betere keuzes
    webversie drukversie
  • Ansichtkaart 2 – Een kind dat z’n grens leert ontdekken, geeft die later zelf aan
    webversie drukversie
  • Ansichtkaart 3 – Een kind dat zichzelf mag zijn, durft later zichzelf te blijven
    webversie drukversie

Afbeeldingen voor gebruik website en social media

Bestelformulier materialen

Een aanpak vanuit de EBP-mindset

De kennis van dit dossier is Evidence based practice opgebouwd. Het NCJ heeft kinderen uit groep 8 geïnterviewd, jongeren gevraagd in de leeftijd van 12 tot 21 jaar welke tips zij voor ouders hebben. Ook de ouders zelf die jonge kinderen hebben (2-12) zijn gevraagd evenals de professionals die voor deze ouders werken. De wetenschappelijke kennis is in samenwerking met het  Trimbos instituut ingebracht via onder andere een online webinar. Al deze input is met behulp van gedragspsychologen en de NCJ alumni uit de leerlijn gedragsverandering samengebracht.

 

  • De aanleiding van het onderzoek rond risicovolle verleidingen

    Alcoholgebruik is schadelijk voor de ontwikkeling van kinderen en jongeren. Voorlichting heeft op jonge leeftijd onvoldoende nut, omdat het niet aansluit bij de belevingswereld van kinderen waar zij zich op dat moment mee bezig houden. Toch is het belangrijk om ook al op jonge leeftijd aandacht te hebben voor alcoholpreventie, omdat waarden en normen van huis uit ook onbewust al op jonge leeftijd aan kinderen worden doorgegeven.

    Het NCJ zet zich in om 3 perspectieven bijeenbrengen: wetenschappelijke kennis, praktijkkennis van professionals en ervaringskennis vanuit ouders/opvoeders en jeugdigen. Dit principe noemen we Evidence Based Practice (EBP).

  • Ouders/opvoeders laten voorbeeldgedrag zien

    Ouders/opvoeders zijn in de kindertijd en in de vroege adolescentie de belangrijkste bron van socialisatie voor hun kinderen. Hierdoor zijn voorbeeldgedrag van ouders/opvoeders, en de waarden en normen die zij daarmee overdragen, belangrijke factoren die invloed hebben op hoe hun kinderen denken over alcoholgebruik. Jongeren worden ook beïnvloed door de blootstelling aan de commerciële promotie van alcohol. Deze blootstelling begint al op jonge leeftijd. (Handreiking: ”Zien Drinken, Doet Drinken”).

  • Vroeg begonnen is veel gewonnen

    Een aantal beweegredenen laten zien dat voor gezonde generaties 1-op-1 alleen kennisoverdracht en voorlichting niet voldoende is om te komen tot een andere alcoholnorm in de thuissituatie:

    • Kennis over alcoholgebruik start al op jonge leeftijd

    Uit onderzoek blijkt dat kinderen al vanaf 2 jaar kennis hebben over alcoholgebruik. Vanaf deze leeftijd krijgen zij al een (voor)beeld van hoe hun ouders/opvoeders met alcohol omgaan. Tweejarigen kunnen alcoholische drankjes van niet-alcoholische drankjes onderscheiden. Vanaf 4 jaar begrijpen kinderen al de alcoholnormen die thuis gelden. Bovendien merken ze dat het gedrag van hun ouders/opvoeders verandert, nadat ze alcohol hebben gedronken. Vanaf 6 jaar hebben kinderen positieve verwachtingen over de effecten van alcohol. Dit positieve beeld verhoogt in de adolescentiefase de kans om zelf op jonge leeftijd alcohol te drinken (Handreiking: ”Zien Drinken, Doet Drinken”).

    • Voorbeeld doet volgen, afleren is moeilijker dan aanleren

    Het versterken van ouders/opvoeders, hen steunen met de juiste informatie zodat ze meer bewust zijn van hun grote rol, is belangrijk. Immers voorbeeld doet volgen en afleren is moeilijker dan aanleren. Zo is de norm die ouders/opvoeders overdragen in de thuissituatie door bijvoorbeeld het drinken van alcohol bij het eten veelal een voorspeller van het gedrag van de jongeren (Handreiking: ”Zien Drinken, Doet Drinken”). En weten we vanuit de gedragswetenschappen dat gewoonten afleren moeilijker is dan het aanleren van gezonde gewoonten.

    • Middelengebruik leidt tot schade (o.a. voor de hersenontwikkeling)

    De hersenen van kinderen zijn nog in ontwikkeling en kennen twee extra gevoelige perioden. Dat zijn de eerste 1000 dagen en de adolescentiefase. De hersenen blijven zich ontwikkelen totdat iemand ongeveer 25 jaar oud is. Tijdens de gehele ontwikkeling zijn de hersenen gevoeliger voor de effecten van alcohol (alcoholinfo.nl). Na het drinken van één of twee glazen werken de hersenen al anders dan normaal. De alcohol verdoofd, delen van de hersenen worden trager. Je hoort en ziet minder goed. Een belangrijk effect is dat alcohol ontremt. Dat wil zeggen dat jongeren sneller dingen doen en durven die zij anders niet zouden doen. Het vermindert de zelfcontrole en maakt overmoedig waardoor risicovolle verleidingen niet reëel worden ingeschat.

    • Verleidingen dichterbij dan ooit (offline en online)

    Het is in deze tijd meer dan ooit van belang om nee te kunnen zeggen, niet alleen tegen alcohol maar tegen allerlei verleidingen, zowel online als offline (bijv. verleidingen in supermarkt, in contact met leeftijdsgenoten, gebruik van middelen, naaktfoto’s delen, snel geld verdienen, ongezonde voeding etc.). Kinderen hebben het recht om te kunnen oefenen met nee zeggen om op deze manier weerbaarder te worden. Bovenstaande voorbeelden van verleidingen komen mogelijk voornamelijk voor tijdens de adolescentiefase, maar het is belangrijk om de kinderen van kleins af aan te leren om met verleidingen om te gaan en te leren dat nee zeggen mag.

"*" geeft vereiste velden aan

Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.
Dit veld is verborgen bij het bekijken van het formulier

Welkom op onze nieuwe website!

Heb je een gebruikersaccount? Dan ontvang je van ons een mail om je account opnieuw te activeren.