Nieuws
Stress-sensitief werken binnen de Utrechtse JGZ
De gemeente Utrecht heeft stress-sensitief werken in de JGZ geïntroduceerd door het aanbieden van workshops en het inrichten van stress-sensitieve spreekkamers.
Stress-sensitief werken binnen de JGZ
Op woensdag 26 januari 2022 kwamen de innovatie-pioniers samen in een online innovatieatelier. Stress-sensitief werken stond op de agenda. Wat verstaan wij eigenlijk onder stress? Is stress niet iets persoonlijks? Een beleving? een gevoel?
Het literatuuronderzoek naar Early Life Stress; “ Stress bij kinderen: hoe houden we het gezond? laat zien dat stress ook biologisch verklaard kan worden. Daarnaast heeft het literatuuronderzoek een model opgeleverd waarmee we chronische toxische stress beter begrijpen en kunnen beïnvloeden en deels kunnen verminderen en voorkomen. Zes (gast)sprekers namen ons mee door de dag! Alle presentaties zijn opgenomen in de presentatie van dit JGZ innovatie atelier.
Presentatie: meer kennis over stress-sensitief werken
Eline Maussen nam ons mee in wat Stress-Sensitief Werken eigenlijk precies is en hoe dit zich vertaalt naar de jeugdgezondheidszorg. Geldgebrek heeft niet alleen gevolgen voor het denkvermogen van ouders, maar de gevolgen van armoede zijn direct voelbaar voor kinderen. Er zijn dan vaak meer spanningen thuis en/of zorgen over de dagelijkse bestedingen. Er is ook vaak minder stabiliteit en zekerheid, wat zich voor kinderen onder meer kan vertalen in een directieve opvoedstijl. Deze kinderen wonen vaker in onveilige buurten en kunnen om dit soort redenen meer moeite hebben om mee te komen op school. Zie ook het onderwerp Armoede.
De stress die ouders kunnen ervaren heeft invloed op hun executieve functies en daarmee ook op hun kinderen. Onder executieve functies verstaan we denkfuncties zoals plannen, organiseren, tijdmanagement en regulatiefuncties zoals het in actie komen, emoties beheersen en verleidingen weerstaan. Om deze doorwerking van chronische stress in de opvoeding te doorbreken is stress-sensitief werken in ontwikkeling. Het richt zich op alle aspecten van de dienstverlening en is bedoeld om de stress zoveel mogelijk te verminderen. Zie ook het onderwerp Stress.
Het onderzoek naar Stress Sensitief Werken heeft 8 bouwstenen opgeleverd. Al deze bouwstenen zijn uitgewerkt in instrumenten en activiteiten en kunnen gebruikt worden om de controle en invloed op het leven terug te krijgen en zo minder stress te ervaren.
Hannie Scholten-Kuiken nam ons mee in hoe de gemeente Utrecht Stress Sensitief Werken een plek geeft en hoe zij dit hebben aangepakt. Zo heeft de gemeente een interdisciplinaire training ontwikkeld, waarin professionals met verschillende achtergronden, zoals de JGZ, maar ook het wijkteam en jongerenloket, worden getraind in stress-sensitief werken. Onderwerpen die hierbij aan bod komen zijn bijvoorbeeld het taalgebruik en de concrete stress-sensitieve toepassingen zoals de inzet van herinnerings-smsjes voor een afspraak of een planning van de afspraken op afgeronde tijden inclusief uitloopmogelijkheden voor de professional. Het coachen op executieve functies komt ook aan bod, zoals bijvoorbeeld plannen en doelen stellen.
Daarnaast heeft de gemeente Utrecht meerdere stress-sensitieve spreekkamers ingericht binnen de JGZ. Hierbij is gebruik gemaakt van omgevingspsychologie bij de inrichting van de kamers en van kennis over kleurgebruik, belichting en meubilair. Dit leverde spreekkamers op waar kinderen en ouders zich meer op hun gemak voelden dan in een klinische spreekkamer. Andere kennis over stress-sensitief werken wat binnen de Utrechtse JGZ heeft toegepast zijn bijvoorbeeld het zorgen voor herkenbaar JGZ-briefpapier dmv het toevoegen van een kinderlogo en de vertaling van armoede en rijkdom in kinder-kijkdozen.
