Nieuws 20 april 2018
Woensdag 11 april stond het innovatieatelier in het teken van ‘vernieuwend vakmanschap’. Als je praat over vernieuwing in je vak, waar praat je dan over? Wat is vakmanschap? Wat vraagt het toekomstig vakmanschap? Innovatiepioniers van JGZ-organisaties uit het hele land kwamen met hun introducés bijeen om dit thema te bespreken.
Er waren veel nieuwe gezichten te zien op het innovatieatelier, onder wie collega’s van Careyn, GGD Flevoland, GGD IJsselland, GGD Drenthe, GGD Zuid Limburg en HBO Avans.
De kennis en ervaring die in het innovatieatelier worden opgedaan, stellen we graag beschikbaar voor de hele JGZ.
Geen enkel vak staat stil; er is altijd vernieuwing. Twee ambassadeurs jeugdverpleegkundigen van het eerste uur vertellen enthousiast over de ontwikkeling die zij hebben ervaren. Esther Hebinck en Emmy Visser: “Met dit traject hebben we geleerd om leiderschap op te pakken en uit te dragen. We pakken onze rol nu anders op binnen onze organisatie en buiten. Dit doen we door verbinding te zoeken met iedereen die voor preventie van belang is. Ook de politiek dus. We hebben geleerd hoe we social media kunnen inzetten en zichtbaar kunnen zijn door soms ook een artikel te schrijven. Als ambassadeur ontwikkel en groei jezelf natuurlijk, maar ons vak (manschap) groeit daarin mee. We hebben ervaren dat we wel degelijk invloed kunnen hebben door een nieuw rol op te pakken. Zo hoorde ik dat de wethouder kwam praten op mijn school, daar heb ik me dan maar meteen zelf bij uitgenodigd. Fijn dat ik zo ook de preventie kant kon belichten”, aldus Emmy.
Het tweede ambassadeurstraject is onlangs gestart. Kun je je voorstellen wat het voor ons vak betekent als elke organisatie 1 of meerdere ambassadeurs zou hebben? Wat een prachtige impuls!
De vaste rubriek ‘Innoveren kun je leren’, is veranderd in ‘Innoveren kun je leren van elkaar’. De aftrap om hier lopende innovaties met elkaar te delen werd gedaan door innovatiepionier en kernteamlid Marleen van der Loo van Zuidzorg. Marleen deelde het proces wat Zuidzorg en Zorgboog samen zijn aangegaan met het traject Platform JGZ 3.0. Managers en staf hebben dromen voor de JGZ omgezet in projecten die een directe meerwaarde moesten hebben voor ouders. ‘Online’, ‘dichtbij’ en ‘samen op maat’ zijn hierbij kernbegrippen. Samen is er gekozen om in te zetten op diverse projecten zoals aansluiten bij de ‘groeigidsapp’, ‘consultatiebureau aan huis’, ‘ouderparticipatie’, ‘school of parenting’, ‘ouderportaal’ en ‘doorontwikkeling spreekuur’. Met behulp van vernieuwende technieken, zoals contextual interviewing, customer journey en context mapping, is gewerkt om nog beter aan te sluiten op ouders van nu.
Marleen zoekt via collega-innovatiepioniers ook verbinding. Wat is er al? Wie wil ervaringen delen? Ze wil zeker ook de blik naar buiten richten.
Vanuit de zaal werd opgeroepen om nog meer samen te werken op landelijk niveau. Hoe zit dat met het ouderportaal. Kunnen we dat samen, efficiënter, misschien goedkoper doen?
Afgesloten werd met de vraag: ‘Innovatie: wat vraagt dat van het JGZ vakmanschap?’. Professionals hebben een schat aan informatie uit de praktijk die we niet gewend zijn met elkaar te delen. Innovatiepioniers zien mogelijkheden om best practices veel meer te delen.
Hoe lukt het collega’s om hier tijd voor te nemen? Hoe inspireren we elkaar en geven we enthousiaste collega’s de ruimte? Innoveren is ook leren van elkaar.
Blij om de daad bij het woord te voegen stelde Ellen-Joan Wessels, adviseur Nederlands Centrum Jeugdgezondheid (NCJ), collega adviseur Herma Ooms van het Nederlands Jeugdinstituut (NJi) voor. Domeinoverstijgend samenwerken, ontschotten is wat de maatschappij steeds meer laat zien en behoefte aan heeft.
Aan de hand van een presentatie werd het thema ‘vakmanschap’ besproken. Innovatiepioniers konden meteen aan de slag met de vraag waarom zij kozen voor dit vak. Wat drijft je om in de JGZ te werken?
De maatschappij verandert, mensen veranderen, organisaties veranderen, het denken over hulp en zorg verandert en je vak verandert ook. Hoe geef je betekenis aan modern vakmanschap? Aan de ene kant praten we over eigenaarschap en professionele verantwoordelijkheid, je ruimte nemen en aan de andere kant willen we optimale kwaliteit bieden.
Herma benoemde een uitspraak van Ruud Klarenbeek: ‘Blijf volstrekt grenzeloos denken, maar ga niet grenzeloos handelen’. Soms schuurt dit in het dagelijkse leven van een professional: volgens de richtlijn moet je bijvoorbeeld ouders in een bepaalde frequentie spreken, terwijl de ouder misschien een andere behoefte kan hebben. Nieuwe vrijheid brengt nieuwe verantwoordelijkheden en een vernieuwing van het vakmanschap. Belangrijk is samenspraak en kunnen onderbouwen waarom we doen wat we doen. We bewegen naar een cultuur van verantwoordelijkheid in plaats van een cultuur van volgzaamheid. Deze discussie leidde tot een andere vraag in de groep: Hoe weten we wanneer we vakmanschap hebben en zo worden ervaren? Uitgangspunten die gedeeld werden: er mag van je verwacht worden dat je samenwerkt en kennis deelt; uitdagingen weet om te zetten naar kansen. Herma vertelde dat je als professional voorbij de ‘vorm’ en naar de ‘bedoeling’ moet kijken. Hiermee moet de systeemwereld met protocollen en richtlijnen aansluiten bij de belevingswereld van de klant. Zo komt een perspectiefwisseling van ‘wat is iets?’ naar ‘wat betekent iets?’. Genoemd werd ook hoe kunnen we zelf zorgdragen voor een beeld? De gezondheidssector komt voornamelijk in het nieuws als het gaat om iets negatiefs. Als beroepsgroep kan je zelf ook naar buiten treden met positieve verhalen.
De presentatie werd afgesloten met de vraag hoe je de ‘nieuwe’ ruimte als professional kunt benutten en hoe je dit gedachtegoed mee terug kan nemen naar je eigen organisatie. Hiervoor werd de implementatiewijzer als vorm aangereikt. Als je hier ervaring mee hebt opgedaan kan deze mogelijk ook voor andere vraagstukken worden gebruikt.
Innovatiepioniers zijn in gemengde groepjes met elkaar aan de slag gegaan en hebben ervaren hoe het is om met de implementatiewijzer te werken. Sommigen hebben als thema genomen het vernieuwde vakmanschap vanuit het Landelijk Professioneel Kader (LPK). Anderen bogen zich over vakmanschap in de brede zin. En weer een andere groep vroeg zich af wat flexibel werken vraagt van het vakmanschap van onze professionals? De wens om een handelingsbekwame professional te zijn die samen met de ouder op maat onderbouwde preventie samenstelt was uitgangspunt.
Genoemd werd ook dat naast de vele zelfregulerende en organiserende teams die er op dit moment zijn, behoefte is aan kaders en coachend leiderschap.
Een pionier: Hoe creëer je bewustwording, inzicht en beweging op alle lagen in een organisatie? Veel vormen van reflectie kunnen daar onder andere bij helpen, zowel met de klant als onderling. Zo kunnen professionals komen tot een nieuwe visie op hun eigen vakmanschap.
Om (digitale) innovaties zichtbaar te maken hebben we een handige digitale overzichtskaart ontwikkeld op www.ncj.nl/locaties. In deze overzichtskaart vind je o.a. alle JGZ-organisaties in Nederland én lopende (digitale) innovaties. We hopen zo een bijdrage te leveren aan de behoefte te weten wat er waar allemaal speelt. Om de overzichtskaart up-to-date te houden hebben we jullie steun nodig. Geef jouw lopende (digitale) innovaties door via dit formulier >
Om de opbrengsten van het innovatieatelier voor iedereen toegankelijk en beschikbaar te maken is een inspiratiepagina ontwikkeld. Op deze pagina wordt alles wat innovatiepioniers samen gemaakt hebben gedeeld, zodat iedere organisatie hiervan profiteert. Bekijk de inspiratiepagina >
Binnen elk innovatieatelier is er ruimte voor het bespreken van innovaties binnen de JGZ. Wil je graag iets delen met het netwerk, of wil je het netwerk om feedback vragen over een innovatie? Neem contact op Ellen-Joan Wessels.
Werk jij ook aan nieuwe thema’s en zoek je verbinding? Het NCJ innovatieatelier staat open voor nieuwe innovatiepioniers! Neem contact op met Ellen-Joan Wessels voor meer informatie of volg de pioniers via het Innovatienetwerk JGZ op Google+ (aanmelden kan door te klikken op de groene button met ‘deelnemen’ of bekijk de instructie).
Een prijs voor die ene speciale professional die van preventie haar of zijn vak heeft gemaakt. Deze professional onderscheidt zich door op opvallende, speciale, unieke of eigenwijze wijze bij te dragen aan het realiseren van de beste jeugdgezondheid voor elk kind. Wie nomineer jij?
In de eerste week van juni organiseert het NCJ de ‘Week voor Jeugdgezondheid’. Een week waarin we beleid, praktijk en onderzoek verbinden om aandacht te vragen voor het belang van preventie. Meld je snel aan voor onze evenementen!
Het Van Wiechenonderzoek, gericht op het vroegtijdig signaleren van ontwikkelingsachterstanden bij kinderen, maakt plaats voor 'Van Wiechen Continu'. Deze nieuwe benadering maakt continue monitoring van kindontwikkeling mogelijk, op elk gewenst moment. Dit sluit beter aan bij de behoeften van ouders en maakt jeugdgezondheidszorg op maat mogelijk, in lijn met het LPK. De landelijke implementatie start dit jaar.
"*" geeft vereiste velden aan
