Voor het onderwijs

Onderwijs is in het leven van opgroeiende jeugdigen van groot belang. Een groot deel van de tijd brengen zij door binnen de setting van onderwijs en onderwijs geldt als een formele plek van ontwikkeling. In die ontwikkeling op scholen zijn voor de publieke gezondheid drie hoofdthema’s van belang: cognitieve ontwikkeling, burgerschap en welbevinden.
Binnen het NCJ raken we aan al die thema’s: om te zorgen dat de ontwikkeling van jeugdigen voorspoedig verloopt is deelname aan het onderwijs van belang. Daarnaast houden we ons bezig met welbevinden (weerbaarheid, veerkracht) en burgerschap (moreel juiste besluiten, gezonde keuzes, leefstijl).

Het NCJ is als expert in preventie ook rond het onderwijs actief. We participeren in onderzoek, in samenwerkingen en brengen daar het perspectief van het belang van jeugdigen en hun ouders in.

Schoolverzuim

Schoolverzuim is een actueel en groeiend maatschappelijk probleem. Het preventief aanpakken van schoolverzuim is mede daarom vanaf 2015 opgenomen in het basispakket jeugdgezondheid. Preventieve aandacht voor schoolverzuim zorgt voor verbeterde aanwezigheid op school.

Een gezonde, veilige en stimulerende schoolomgeving draagt bij aan het optimaal kunnen ontwikkelen van talenten. De jeugdgezondheid biedt een wezenlijke bijdrage aan de gezondheid en het welbevinden van leerlingen vanwege de deskundigheid op het gebied van ontwikkeling en preventie. JGZ-professionals bieden preventieve zorg, kijken naar de lichamelijke, psychische en sociale ontwikkeling van jeugdigen, hebben oog voor hun ontwikkelbehoeften en zien de contextuele factoren die van invloed zijn op die ontwikkeling.

Naast aandacht voor de individuele leerling, heeft de JGZ oog voor aspecten die een collectieve aanpak vragen om gezond schoolbeleid en een prettig schoolklimaat te stimuleren. Door samenwerking met de school ontstaat een wisselwerking die de (talent-)ontwikkeling van jongeren versterkt en verbetert.

Welbevinden

Welbevinden en sociaal emotionele ontwikkeling gelden als kernthema’s op alle scholen. Zonder welbevinden geen leren, zonder leren geen welbevinden. Het is van belang dat jeugdigen zich op school goed voelen en dat ze in hun sociaal emotionele ontwikkeling ondersteund worden. De publieke gezondheid heeft daarin, vanuit het oogpunt van inzicht in de brede ontwikkeling van jeugdigen een ondersteunende taak.

Als NCJ maakten we in 2021, samen met een groot aantal JGZ-professionals en adviseurs gezondheid het lespakket Je Brein de Baas?! Je Brein de Baas?! is te gebruiken door alle mentoren, zonder extra training en geldt als een invulling van de gesprekken (over stress, over leren en over omgaan met elkaar) die ze toch al voeren met hun klassen. Het lespakket is ondersteunend aan de school én aan jongeren, vanwege het psycho-educatieve karakter en draagt zo bij aan het algeheel welbevinden. Samen met landelijke kennispartners (Nederlands Jeugdinstituut, Trimbos, Pharos, Gezonde School en de sectie Schoolpsychologen van het NIP) vormen we de coalitie welbevinden. Als coalitie welbevinden zorgen we er voor dat scholen kunnen beschikken over de noodzakelijke kennis op het gebied van welbevinden zodat ze onderbouwde keuzes kunnen maken. Op de website van onderwijskennis komt deze kennis bij elkaar.

Vanuit de JGZ Preventieagenda kennen we de pijler weerbaarheid als één van de vier pijlers die bijdragen aan het kansrijk, gezond en veilig opgroeien van kinderen. Weerbaarheid definiëren we daarbij als “In staat zijn met de eisen van de samenleving om te gaan, zelfstandig keuzes te kunnen maken en met tegenslagen om te kunnen gaan”. Daarbij zijn veerkracht, assertiviteit en zelfvertrouwen van groot belang. Vanuit de publieke jeugdgezondheid dragen we bij aan het ontstaan van veerkracht, assertiviteit en zelfvertrouwen in alle taken die we daarin hebben. De pijler weerbaarheid helpt daarin de JGZ als reminder dat interventies bij (moeten) dragen aan deze zaken.