JGZ-pilot: Op weg naar een geletterde generatie!

Het NCJ is samen met Stichting Lezen en Schrijven en drie JGZ-organisaties de pilot ‘Op weg naar een geletterde generatie’ gestart. Het doel van de pilot is de intergenerationele overdracht van laaggeletterdheid te doorbreken en de JGZ te stimuleren hier (meer) aandacht voor te hebben en een aanpak te borgen met (lokale) samenwerkingspartners. De JGZ speelt een belangrijke rol bij het bij ouders onder de aandacht brengen van het belang van geletterdheid voor de ontwikkeling van kinderen. De pilot loopt van oktober 2018 t/m december 2019.

Laaggeletterden hebben vaker last van bepaalde ziekten en aandoeningen zoals astma, diabetes, kanker, hartinfarcten en psychische problemen. Veel achterstanden worden van generatie op generatie doorgegeven. De rol van preventie is essentieel bij de aanpak van een maatschappelijke uitdaging als laaggeletterdheid. Door contact te hebben met de ouders met aandacht voor hun ontwikkeling en de invloed daarvan op de ontwikkeling van hun kind, kan nog eerder worden ingezet op taalstimulering bij het jonge kind. Daarbij is het belangrijk ouders en kinderen zo vroeg mogelijk te begeleiden. Zo kunnen we zorgen voor een betere gezondheid en participatie in de samenleving. Bekijk de actuele feiten >

Deelnemers pilot en activiteiten

De drie JGZ-organisaties die deelnemen aan de pilot zijn GGD Zaanstreek Waterland, GGD Gelderland-Midden (VGGM) en Volksgezondheid Utrecht. Binnen de pilot werken alle drie de organisaties aan het versterken van de samenwerking met het lokale taalnetwerk. Door slimme samenwerkingen op te zetten hopen zij aandacht voor geletterdheid structureel in te bedden in de werkwijze van de JGZ-organisatie.

Het doel van de pilot is praktijkervaring opdoen door:

• Na te gaan hoe vroegsignalering van laaggeletterdheid bij ouders ingebed kan worden in het werkproces van de JGZ.
• Het testen van bekende interventies (zoals de Praatkaarten, Triple P en de Taalhuizen) binnen de JGZ-omgeving en op welke manier de JGZ hiermee aan de slag kan.
• Cliënten populaties te screenen middels contextgerichte vragen.

Binnen de pilots wordt gebruikgemaakt van bestaande ondersteuningsmiddelen en interventies. Daarnaast wordt nagegaan wat het effect van de gekozen benadering is en wat ervoor nodig is taalstimulering bij alle JGZ-organisaties toe te passen. Bij de drie JGZ-organisaties staan drie kernpunten centraal:

1. Signaleren van laagtaalvaardige ouders
   Hoe vindt de JGZ laaggeletterde ouders? Hoeveel ouders en kinderen kunnen we bereiken? Is er zicht op lokale samenwerkingspartners en initiatieven? Hoe kunnen we taalontwikkeling bij alle kinderen stimuleren
2. Doorverwijzen door JGZ-professionals
   Hoe leiden we JGZ-professionals op om laaggeletterdheid aan te pakken? Hoe motiveren we ouders tot taalscholing en/of voorlezen aan hun kinderen?
3. Aanpassen van de JGZ-dienstverlening
   Hoe implementeren en borgen we landelijke aanpakken van laaggeletterdheid binnen de JGZ-organisaties? Welke ondersteuningsmiddelen zijn het meest geschikt voor taalstimulering binnen de JGZ-organisaties?

E-learning ‘Aanpak van laaggeletterdheid’

Stichting Lezen en Schrijven heeft de e-learning ‘Aanpak van laaggeletterdheid’ ontwikkeld over geletterdheid. Op termijn wordt deze geaccrediteerd.

Lees meer over de e-learning >

Alliantie gezondheid en geletterdheid

Het NCJ is partner van de Alliantie gezondheid en geletterdheid. De Alliantie gezondheid en geletterdheid richt zich op het agenderen van laaggeletterdheid, vroeg signaleren van laaggeletterden en hen doorverwijzen naar een Taalhuis, en het ontwikkelen en delen van creatieve aanpakken van laaggeletterdheid. Dit omdat mensen die hun taalvaardigheid verbeteren zowel psychisch als lichamelijk gezondheidswinst boeken. In totaal zijn 83 organisaties lid. Bekijk de NCJ-bijdrage binnen de Alliantie gezondheid en geletterdheid >

Lees meer over de Alliantie gezondheid en geletterdheid en deelname >

Week van de Alfabetisering

Met de Week van de Alfabetisering zet Stichting Lezen & Schrijven zich van 9 t/m 15 september 2019 in voor een samenleving met ruimte voor een leven lang leren en ontwikkelen. Met het motto ‘Durf!’ roept de stichting partijen op om mee te doen, maar ook om individuen zich te melden en aan de slag te gaan met de basisvaardigheden.

Kijk wat jij kunt doen > 

Ook bijdragen of meer informatie?

Voor meer informatie over de pilot kun je contact opnemen met NCJ-adviseur Ellen-Joan Wessels. Eind 2019 worden de resultaten geïnventariseerd en gedeeld. Wil je als JGZ-organisatie ook versterkt inzetten op het belang van geletterdheid of ben je hier mee bezig? Laat het ons weten. Deel best practices en/of ervaringen. Samen brengen we het belang van geletterdheid en de ontwikkeling van het kinder verder.

Bekijk ook:

• De JGZ-richtlijn Taalontwikkeling
• Het nieuwsbericht ‘WoordExtra tegen taalachterstanden’
• Het nieuwsbericht ‘Gratis prentenboek voor kersverse ouders om taalontwikkeling te stimuleren’
• De website van de Week van de Alfabetisering
• Het themadossier JGZ Preventieagenda
• De website van Stichting Lezen en Schrijven
• De website van Kinderzwerfboek
• Bureaulegger GGD Zaanstreek-Waterland: laaggeletterdheid herkennen
• Bureaulegger GGD Zaanstreek-Waterland: laaggeletterdheid herkennen (2 weken bezoek)