70. Kan hurken en weer gaan staan zonder steun en zonder hulp van de armen
grove motoriek
Achtergronden |
|
Ontwikkelingsveld |
Grove motoriek en adaptatie. |
Neurologisch aspect |
Coördinatie, evenwicht, spierbeheersing en spierkracht zijn zo ver ontwikkeld dat het kind in hurkzit iets kan oprapen zonder daarbij zijn evenwicht te verliezen en vanuit hurkzit weer tot stand kan komen zonder daarbij voorwerpen of zijn eigen lichaam als steun te gebruiken. |
Psychologisch aspect |
Bij het onderzoek van kenmerken waarbij het kind de schoot van de ouder moet verlaten, speelt de hechting een rol. |
Onderzoekleeftijd |
Referentiewaarden (percentage dat het kenmerk positief scoort) |
23 maanden |
97,5 % |
24 maanden |
98,1 % |
Onderzoekmethode |
|
Uitgangspositie kind |
Het kind staat of zit op de grond. |
Uitvoering onderzoek |
De onderzoeker legt vóór het kind een blokje, een bal of ander klein speelgoed op de grond en vraagt: “Wil jij dat oprapen en aan mij / mama geven?”. De onderzoeker blijft zelf rechtop staan, zodat het kind overeind moet komen om het speeltje te overhandigen. |
Observatie |
De onderzoeker observeert de wijze waarop het kind het speeltje opraapt, waarbij essentieel is dat het kind vanuit de uitgangspositie via hurkzit tot stand komt zonder steun van de handen (zie figuur 32a en 32b). |

Beoordeling |
|
Positief |
Het kind komt zonder hulp en zonder zich ergens aan op te trekken tot staan. De meeste kinderen zullen tot staan komen via de hurkzithouding. |
Negatief |
Het kind komt niet tot staan of het kind komt tot staan met steun van de handen, hetzij door zich vast te grijpen of op te trekken aan een voorwerp, hetzij door zijn eigen lichaam als steunpunt te gebruiken (‘via de benen omhoog klimmen’). of het kind bukt |
Registratie |
+ Bij positieve respons. - Bij negatieve respons. Bij een negatieve respons onder ‘opmerkingen’ registreren op grond waarvan de respons negatief werd beoordeeld. |
Discipline |
Alle disciplines mogen alle onderdelen doen. |
Informatie over overleg / consultatie |
Indien de DA of de JV het kenmerk uitvoert volgt bij een negatieve score of bij twijfel (kind bukt en houdt benen (vrijwel) gestrekt), altijd overleg met VS/JA. |
Advies | Adviseer ouders om de grofmotorische ontwikkeling te stimuleren en ga daarbij in op het stimuleren van de kracht van de bovenbenen. |
Alarmsymptoom |
Niet in staat zijn om vanuit stand iets van de vloer op te rapen; het langs de benen 'omhoog klimmen': op korte termijn consultatie VS/JA. |
Overweging |
Het niet kunnen (gaan) staan of het niet kunnen lopen moeten vanaf de leeftijd van 18 tot 20 maanden als alarmerend worden beschouwd (Touwen, 1992). Het ‘langs de benen omhoog klimmen’ bij gaan staan (teken van Gowers) is altijd pathologisch. Het komt voor bij myopathieën en bij ernstige vormen van hypotonie. |
Dit kenmerk is ook van belang voor de JGZ-richtlijn Vroeg en/of small voor gestational age (SGA) geboren kinderen.
Let op: Dit is een DIY-video voor ouders om hen te betrekken bij het onderzoek. En dient voor de professionals als audiovisuele ondersteuning bij de beschreven instructie.