Op donderdag 13 april 2023 vond in Utrecht een inspirerende werkmiddag van het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid plaats, ten behoeve van het programma ‘Kansrijke Start’: Het actieprogramma dat zich focust op het belang van de eerste duizend dagen in het leven van een kind.
Professionals uit de jeugdgezondheidszorg (JGZ) waaronder jeugdverpleegkundigen, verpleegkundig specialisten, project- en teamleiders en andere JGZ-medewerkers die betrokken zijn bij lokale coalities Kansrijke Start, kregen tijdens deze middag de gelegenheid om hun ideeën en gedachten onderling uit te wisselen.
Het NCJ heeft als doel gesteld om in 2023 de positie van de JGZ binnen Kansrijke Start te versterken, evenals de samenwerking met andere partijen zoals de geboortezorg, huisartsen, kinderopvang en het sociaal domein. Door (nauwer) samen te werken kunnen zij de (aanstaande) ouders en de kinderen betere ondersteuning bieden en opgedane kennis, ervaringen en relevante samenwerkingen delen en versterken.
Voorafgaand aan de bijeenkomst werd via een vragenlijst in kaart gebracht welke successen tot nu toe zijn behaald rond Kansrijke Start, wat de huidige of gewenste positie van de JGZ is binnen de lokale coalities Kansrijke Start, welke kansen er liggen en welke actuele vragen er leven. De resultaten van deze vragenlijst werden besproken tijdens de bijeenkomst.
Bekijk de presentatie en de resultaten van de vragenlijst
De samenkomst werd begeleid door adviseur Petra Kletter en startte met het in groepjes sparren over ‘Briljante mislukkingen’. Welke ‘mislukking’ pakte zodanig goed uit dat hier juist van is geleerd? Het eerste voorbeeld waar we van leerden ging over informatiemateriaal voor ouders. Als je informatie voor (aanstaande) ouders maakt, zorg dan dat je deze groep ook betrekt bij het opstellen van de inhoudelijke boodschap. Pas dan weet je zeker dat de informatie ook toegankelijk en interessant is voor hen en wordt het eerder gelezen.
Een ander voorbeeld ging over een organisatie die een promotiefilmpje heeft gemaakt over een huisbezoek bij een zwangerschap. Hierbij wordt een te specifieke situatie geschetst waardoor het filmpje zijn doel voorbij schiet. De meeste aankomende ouders zullen zich niet herkennen in een dergelijk specifiek en zwaar verhaal. Een beter uitgangspunt dat van de deelnemers veel bijval kreeg was ‘De geboorte van een kind is ook de geboorte van een ouder’. Daar zou volgens de aanwezigen meer de focus op moeten liggen om aankomende ouders te motiveren voor een huisbezoek.
Hierna werd gesproken hoe zowel de interne als de externe communicatie en de samenwerking van de deelnemende organisaties binnen de lokale coalities Kansrijke Start wordt beoordeeld. Een van de aandachtspunten die hierbij naar voren kwam was dat er in het netwerk onderling nog veel onduidelijkheid heerst: ‘Een verloskundige weet bijvoorbeeld niet altijd precies wat de consultatiebureaumedewerker doet en omgekeerd.’ Speerpunt: meer duidelijkheid creëren door te blijven aangeven wat de mogelijkheden van een organisatie zijn.
Tijdens de bijeenkomst werd ook nog een tip gedeeld over deelname van (aanstaande) ouders aan het prenataal huisbezoek. De insteek is om in de toekomst het huisbezoek te profileren als iets dat de toekomstige ouder(s) steun kan geven, als een cadeautje. Vanuit diezelfde insteek kan er ook worden nagedacht over de term ‘huisbezoek’. Deze term wordt door (aanstaande) ouders niet altijd als ondersteunend ervaren. Terwijl het huisbezoek juist bedoeld is om meer tijd en aandacht aan de (aanstaande) ouder te kunnen geven in de eigen vertrouwde omgeving.
Wat is er verder nodig om de JGZ binnen de samenwerking op Kansrijke Start overal in het land te profileren? Aan tafels werd wederom in groepjes gespard, en daarbij werden verschillende randvoorwaarden genoemd. De voornaamste uitkomsten werden genoteerd en luiden:
- Meer de stem van de (aanstaande) ouders meenemen in alles wat we doen. Ook bij het monitoren van het effect en de impact van alles wat we doen.
- Bouwen aan een langdurige betrouwbare relatie met ouders, jeugdigen en samenwerkingspartners.
- Zichtbaarder worden door middel van o.a. storytelling, en dan niet alleen op LinkedIn.
- Meer verbinding en samenwerking tussen de verschillende professionals, zodat (aanstaande) ouders de verschillende beroepsgroepen als één geolied netwerk ervaren.
- Loslaten wat niet effectief is.
- Vertrouwen op en weet hebben van onze eigen kennis, kunde en vaardigheden en deze delen met elkaar (de JGZ onderling) en met (aanstaande) ouders, samenwerkingspartners en opdrachtgevers.
- In persoon bewust zijn en trots uitdragen wat er allemaal goed gaat.
- Beleid en uitvoering binnen een organisatie informeren elkaar structureel over wat is afgesproken aan overlegtafels en over wat er goed gaat en beter kan in de praktijk.
De conclusie van de middag: het ‘merk’ JGZ moet veel beter in de markt worden gezet. Dat is een opdracht aan ons allen.
Duurzame borging als grootste wens
Onze eerste stap als NCJ is dat we de resultaten van deze middag delen via dit nieuwsbericht zodat deze informatie ook toegankelijk is voor alle collega’s. We gaan met het ministerie van VWS en met onze landelijke samenwerkingspartners in gesprek over de resultaten van de middag. Als we een concreet thema hebben waarmee we met elkaar aan de slag moeten, organiseren we opnieuw een bijeenkomst met alle betrokkenen.
Bij alles wat we doen, nemen we de grootste wens die vanuit de deelnemers aan ons is meegegeven mee: een duurzame borging van Kansrijke Start zodat we samen met onze partners ervoor zorgen dat kinderen werkelijk de beste start hebben en dat de (aanstaande) ouders zich gesterkt en gesteund voelen in hun ouderschap.
