Nieuws 12 november 2021
Er wordt steeds meer bekend over de omvang van school(ziekte)verzuim in het onderwijs. Er vinden veel onderzoeken plaats die leiden tot aanbevelingen om in actie te komen. Een aantal artikelen en onderzoeken brengen wij graag onder de aandacht.
Het KBA Nijmegen deed in opdracht van het ministerie van VWS en met betrokkenheid van het ministerie van OCW onderzoek naar de verzuimproblematiek in het het PO en VO. Het leidde tot een rapport met een aantal belangrijke bevindingen:
Aanbevelingen zijn onder andere: betere registratie, meer gezamenlijkheid tussen scholen, leerplicht en jeugdgezondheidszorg op het analyseren van en handelen op de registratie van verzuimcijfers. Betere samenwerking dus.
Lees ook het artikel van oud NCJ-collega Peter Hulsen over dit rapport.
In OnzeJeugd.nu verscheen onlangs een artikel over het onderzoek naar de ontwikkeling van de interventie Medische Advisering Ziekgemelde Leerlingen in het PO (M@ZL-PO). Het artikel dat afgeleid is van een lunchinterview dat eerder gepubliceerd werd bij het NCJ, beschrijft de meerwaarde van aandacht voor verzuim in de dagelijkse praktijk van een school. Daarnaast geeft het praktische handreikingen aan scholen om mee aan de slag te gaan.
Deze artikelen kunnen gebruikt worden in contacten met school over aandacht voor aanwezigheid en verzuim om zo scholen te helpen om eerste stappen te gaan zetten. OnzeJeugd.nu is een periodieke uitgave waarbij ook een congres (OJ-Congres) hoort en dat de samenwerking tussen onderwijs, gemeente, jeugdhulp en jeugdgezondheid tot onderwerp heeft.
Een eerder artikel (oktober 2020) dat geschreven werd voor Beter Begeleiden is ook bruikbaar als naslagwerk voor het contact met scholen. In dit artikel staat de kerngedachte achter M@ZL centraal en wordt de omslag naar aandacht voor aanwezigheid verhelderd.
Esther Pijl rondde in haar promotietraject inmiddels twee wetenschappelijke publicaties af.
Het eerste artikel gaat over de vraag of er reden tot zorg is op basis van de prevalentiecijfers van schoolziekteverzuim in het primair onderwijs.
Haar onderzoek onder 14 scholen (voor basisonderwijs en speciaal basisonderwijs met in totaal meer dan 3000 leerlingen) geeft antwoorden op hoe vaak schoolverzuim in het basisonderwijs voorkomt en welke soorten verzuim voorkomen. Daarnaast is gekeken welke leerlingkenmerken en welke soorten verzuim te maken hebben met langdurig ziekteverzuim op school.
De conclusie in dit artikel is dat de prevalentie van langdurig ziekteverzuim hoog is en dat dit verband houdt met andere vormen van verzuim. Hierdoor missen leerlingen nog meer schooldagen. Langdurig ziekteverzuim binnen het regulier basisonderwijs hangt samen met o.a. een jonge leeftijd van het kind en een laag opleidingsniveau van de ouders.
De publieke jeugdgezondheid is nodig om voor beleid, onderzoek en praktische toepassingen te zorgen om ziekteverzuim onder basisschoolleerlingen aan te pakken en zo nadelige effecten op de ontwikkeling van kinderen te voorkomen.
Het tweede artikel onderzoekt de perspectieven op schoolverzuim van verschillende stakeholders, hun benaderingen en wat zij zien als verbeterpunten. Het artikel helpt om de uitdagingen en kansen te verhelderen zodat de praktijk daar invulling aan kan geven.
Het welbevinden van kinderen stond in de focus-groepsinterviews steeds centraal.
Opvallende bevinding was dat door het gezamenlijk bespreken van verzuimproblematiek in het primair onderwijs, het bewustzijn rond deze problematiek toenam. Problematisch verzuim is complex en de aanpak vraagt dan ook de blik en deskundigheid van verschillende partijen.
Kinderen worden in de huidige aanpak gemakkelijk over het hoofd gezien. Een gestructureerde aanpak, met een goede monitoring van de leerling vraagt om nauwe samenwerking met de belangrijke partners rond de school. Die aanpak moet oplossingen op maat van het individuele kind mogelijk maken.
In de aanpak schoolverzuim werkt het NCJ samen met landelijke partijen als Ingrado, steunpunt passend onderwijs en verenigingen van begeleiders in het onderwijs (LBBO en BIOND) en sluiten ze aan bij overleggen waarin het thema verzuim aan de orde komt (zoals het landelijk thuiszittersoverleg en de aanpak met andere ogen). Meepraten, meedenken, meedoen? Laat het weten!
Overzicht met alle links
"*" geeft vereiste velden aan
De onderzoekers van het NCJ publiceren regelmatig wetenschappelijke artikelen. De afgelopen tijd zijn er vier publicaties verschenen in Tijdschrift Jeugdgezondheidszorg (TJGZ).
De Strategische Alliantie Jonge Mantelzorg, kernpartner van het NCJ, lanceert de campagne ‘Meer dan je denkt’ tijdens de Week van de Jonge Mantelzorger 2024. Lees welke NCJ interventies je kunnen helpen om (het welbevinden van) een jonge mantelzorger vroegtijdig te signaleren en ondersteuning te bieden waar nodig.
In samenwerking met de AJN heeft het NCJ een bericht over onderwijsdeelname van ziekgemelde jeugdigen opgesteld.
