Blog
Be the change!
De razende stilstand waarin iedereen hard werkt om pech te temmen zal doorbroken moeten worden. Ruimte geven is de gamechanger. Dit jaar is het jaar van de ruimte. Be the change!
Vele gesprekken met kwetsbare cliënten heb ik gevoerd in mijn loopbaan. Voordat ik Nu Niet Zwanger (NNZ) kende, kwam het niet in mij op om kinderwens, seksualiteit en anticonceptie te bespreken tijdens mijn werk als jeugdverpleegkundige. Terwijl veel andere gezinsproblemen zoals schulden en relatieproblemen wel als voorbeelden in verschillende handleidingen voor gespreksvoering stonden. NNZ hoort daar ook bij.
Al jaren werk ik met de SPARK-methode tijdens de 18 maanden huisbezoeken en de prenatale huisbezoeken. Gesprekken over relaties, geld en gezondheid kwamen daarbij altijd aan de orde. Maar specifiek de kinderwens-vraag stelde ik nooit. Doordat ik de e-learning van NNZ heb gedaan en meerdere gesprekken heb gevoerd op basis van deze methodiek, heb ik mij de kinderwens-vraag eigen gemaakt.
Het belang van de kinderwens-vraag bij kwetsbare gezinnen
Tijdens een 18 maanden huisbezoek bij een kindje dat opgroeide in een kwetsbaar gezin kwam de kinderwens-vraag ook aan de orde. In de casus kwam veel huiselijk geweld voor en het kind stond onder toezicht. Ik had de SPARK-methode voor 18 maanden toegepast en ik kwam bij het punt gezinssituatie. Moeder vertelde over haar financiële en psychische problemen en dat er nog contact was met haar gewelddadige ex. Wat als moeder nog eens zwanger zou worden van deze man, hoeveel stress zou dat geven, vroeg ik mezelf af. Daarom stelde ik de vraag: “Heb jij nog een kinderwens?”. Moeder was een tijdje stil. Ze wilde heel graag nog kinderen met deze man, als hij niet meer verslaafd zou zijn en zijn woede zou kunnen beheersen. Maar voor nu was dat niet het geval, dus nee, nu wilde zij geen kind van hem. Toen ik doorvroeg of er wel kans was op een zwangerschap omdat zij hem toch nog zag, zei ze dat het inderdaad wel zou kunnen gebeuren. Ze wilde heel graag uitleg over anticonceptie en hulp om de juiste anticonceptie te krijgen. Na dit huisbezoek was het voor mij duidelijk: NNZ zou standaard in de SPARK moeten komen, zodat we de kinderwens niet vergeten te vragen. Dat is zo belangrijk.
Integratie van NNZ met de SPARK-methodiek
Ik heb toen contact gezocht met Ingrid Staal, ontwikkelaar van de SPARK-methode. Zij stond gelijk zeer positief tegenover het voorstel om de kinderwens-vraag op te nemen in de SPARK-methode. In de handleiding staat het nu duidelijk vermeld, zodat elke professional die werkt met de vragenlijst, de vraag niet kan vergeten.
De gestructureerde opbouw van de SPARK-methode leidt op natuurlijke wijze tot het bespreken van de kinderwens volgens de NNZ-methodiek. Samen met de cliënt wordt gekeken naar het verleden, heden en de toekomst. Juist hetgeen wat de ouder zelf aangeeft, daar speel ik vervolgens op in. Een voorbeeld hiervan is dat ik bij de preSPARK aan aanstaande ouders de volgende vraag stel: “Als je baby is geboren, denk je dat je dan kort daarna weer een kinderwens hebt?”. De meeste cliënten zeggen daar absoluut niet aan te willen denken. Door dit tijdens de zwangerschap al te bespreken kun je hierin een verschil maken. Anticonceptie kan dan concreet worden besproken, want er is ruim de tijd voor. In het kraambed kan dan bijvoorbeeld al anticonceptie worden geplaatst als de cliënt dit wil.
Ultieme vorm van preventie
Het is fijn dat Nu Niet Zwanger is opgenomen in de SPARK-methodiek. Maar niet iedereen werkt hiermee. Hoe kunnen we de kinderwens-vraag borgen bij de gehele jeugdgezondheidszorg (JGZ)? Naar mijn mening door de kinderwens-vraag ook op te nemen in de GIZ-methodiek, bij VoorZorg en tijdens alle consulten bij de JGZ, het liefst in de basisdataset. Want preventie is onze core business en het gesprek over kinderwens is de ultieme vorm van preventie.
