Nieuws 25 mei 2023
In het eerste webinar van de reeks over jeugdcriminaliteit deelden de sprekers een krachtige boodschap: samenwerking is van cruciaal belang, en hoe eerder, hoe beter. Het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid (NCJ) en het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV) hebben de handen ineengeslagen en organiseren nog twee webinars. Benieuwd naar het pleidooi om jongeren bij crimineel gedrag juist op school te houden? Lees verder en bekijk het webinar.
Het webinar werd afgetrapt met een bevlogen oproep aan samenwerkingspartners om terug te keren naar een sluitende aanpak van jeugdcriminaliteit, zoals dat in het verleden gebeurde voordat er veranderingen waren in de jeugdzorg en wetgeving. Het webinar werd vervolgens geopend door Ido Weijers, emeritus hoogleraar jeugdrechtspleging en jeugdbescherming, die de deelnemers meenam in de wereld van jeugdcriminaliteit.
Ido Weijers maakte in zijn presentatie onder meer onderscheid tussen de experimenteerders, risicojongeren, veelplegers en de zogenoemde ‘zeer actieve veelplegers’. De experimenteerders vormen de grootste groep en bestaan uit jongeren die zich een keer schuldig maken aan kleine vergrijpen zoals vroegtijdig vuurwerk afsteken, zwartrijden of graffiti spuiten. De delicten die de andere groepen plegen worden steeds ernstiger, maar het aantal jongeren dat hierbij betrokken is, daalt (sterk).
Hij riep op om als professional vooral een verschil te maken tussen experimenteergedrag dat ook bij een bepaalde leeftijdsfase hoort (14-16 jaar) en het plegen van zware delicten zoals geweld en overvallen. Om die reden is het volgens hem belangrijk dat docenten en schoolleiding vooral kijken naar de patronen die zich ontwikkelen en zich niet te veel richten op de incidenten die plaatsvinden.
Voor de deelnemers had hij ook vooral goed nieuws: “We kennen een veiliger klimaat in relatie tot jeugdcriminaliteit in Nederland en in de hele westerse wereld”. Ook blijkt uit politiecijfers dat het aantal minderjarige verdachten de afgelopen 15 jaar is gehalveerd, er een daling is in aantal slachtoffers, geen stijging van 12-minners en een afname van jongvolwassen verdachten en daders. Daar staat tegenover dat er ook negatieve ontwikkelingen zijn: meer jeugd is betrokken bij High Impact Crimes, de recidive bij hele jonge daders stijgt en het gebruik van wapens onder minderjarigen stijgt ook.
Jennifer van den Broek, docent en promovenda criminologie aan Tilburg University, was een van de tafelgasten. Zij gaf een korte samenvatting van haar recente onderzoek naar ‘onderwijs en maatschappelijke weerbaarheid tegen ondermijnende (jeugd)criminaliteit’. Van de 700 respondenten (docenten en ondersteunend onderwijspersoneel) die aan haar onderzoek meewerkten, gaf 49% van het onderwijspersoneel aan niet te weten op welke signalen te letten en 53% wist niet welke actie ze kunnen ondernemen als een leerling betrokken is bij ondermijnende (jeugd)criminaliteit. Het gaat dan om verschillende signalen zoals storend gedrag, liegen, gewelddadig gedrag en schoolverzuim. Ook gaf Jennifer van den Broek aan dat scholen ten onrechte denken dat een jongere gebaat is bij het schorsen of verwijderen van school, terwijl op school aanwezig zijn juist een beschermende werking kan hebben voor jongeren.
“We zijn betrokken bij de zorgstructuur op school” vertelde Anne-Marie van Wingerden, adviseur kindveiligheid CJG Rijnmond. “Hier kan de jeugdgezondheidszorg signalen zoals schoolziekteverzuim en gedragsproblemen delen.” Door de afname van procesoverleggen in de wijk (mede naar aanleiding van de transformatie jeugdzorg) mist de jeugdgezondheidszorg echter signalen die bij de andere netwerkpartners, zoals het wijkteam en het jongerenwerk, bekend zijn.
Schoolziekteverzuim kan ook een signaal zijn voor jeugdBOA’s, vertelde Kenneth Kroon, jeugdBOA in Amersfoort. Dit kan een aanleiding zijn om inzet te plegen, gezien zowel de leerplicht als de jeugdBOA’s voor gemeenten werken. ”Als boa staan we tussen het jongerenwerk en de politie in, we zijn veel in contact met ouders en kijken achter de voordeur.” Hij legde ook uit dat sociale wijkteams mogelijk niet alle informatie over gezinnen kunnen delen, maar wel trends zien waardoor een brede inzet mogelijk is.
Op zoek naar antwoorden voor een sluitende aanpak van jeugdcriminaliteit krijgen de tafelgasten van alle webinars de gelegenheid om te vertellen wat hiervoor volgens hen nodig is. Anne-Marie Van Wingerden van het CJG adviseert om in te zetten op een preventieve samenwerking in de wijk, naast een aanpak rondom weerbaarheid voor jongeren. JeugdBOA Kenneth Kroon stelt voor om niet te bezuinigen op de samenwerking in de wijk, vooral niet op het jongerenwerk, omdat hij op straat de enorme meerwaarde hiervan ziet. Hoogleraar Ido Weijers benadrukt dat we moeten zorgen dat we jongeren die het moeilijk hebben toekomstperspectief bieden, waarbij het accent vooral op school moet liggen. Docent en criminologe Jennifer Van den Broek vult aan dat scholen moeten worden meegenomen in de aanpak van jeugdcriminaliteit. Helaas zit de AVG vaak in de weg waardoor het aangaan van een samenwerking een uitdaging is. Daarnaast is het volgens haar van groot belang om onderwijspersoneel van informatie en handelingsperspectief te voorzien.
Sluit op 30 mei ook (weer) aan bij het tweede webinar. Dan praten we over de risico- en beschermende factoren bij jeugdcriminaliteit. Het laatste webinar is op 19 juni, dan bespreken we hoe je als professional de vroegsignalering oppakt. Aanmelden kan nog steeds!
Om jeugdcriminaliteit te voorkomen is autonomie, verbondenheid en competentie nodig. Verbondenheid met anderen in de samenleving, zoals met ouders en jongerenwerkers, is essentieel om te voorkomen dat jongeren afglijden in de criminaliteit. Iedereen heeft een rol om deze verbondenheid tot stand te brengen.
Lees meer
Professionals uit het veiligheidsdomein en het zorgdomein weten regelmatig niet hoe ze goed gegevens kunnen delen om jongeren uit de criminaliteit te houden.
Lees meer"*" geeft vereiste velden aan
''Ik sta in een luxe wijk, voor een goed onderhouden twee-onder-een-kap woning. Maar een voordeur zegt niets over de ellende die zich daarachter afspeelt'', vertelt VoorZorg Verpleegkundige Saskia Slikkerveer – Vogel in vakblad VROEG over een moeder die in haar jonge leven veel teleurgesteld, gebruikt, misbruikt, afgedankt en weggestuurd is.
De nieuwe JGZ-richtlijnenwebsite is vanaf nu beschikbaar. Benieuwd wat er is veranderd? Neem snel een kijkje!
Wat zijn de gevolgen voor de ontwikkeling van het jonge kind als ouders veel met hun smartphone bezig zijn? Wat betekent dit voor de taal, voor de sociaal-emotionele ontwikkeling en het gedrag van baby en peuter? Wat zeggen de laatste onderzoeken hierover en hoe bespreek je dit als zorgprofessional? Volg de nieuwe e-learning.
