Impressie van Kennis on Tour ‘Investeren in de eerste 1000 dagen’ en ‘Hechting’

In september en oktober 2018 organiseerde het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid (NCJ) samen met de beroepsgroepen AJN en V&VN Kennis on Tour bijeenkomsten over ‘Investeren in de eerste 1000 dagen’ en ‘Hechting’. De Kennis on Tour bijeenkomsten vonden op drie locaties in het land plaats en werden georganiseerd voor professionals in de jeugdgezondheidszorg (JGZ). Naast JGZ-professionals kwamen ook professionals uit o.a. de geboortezorg, van Veilig Thuis en kinderartsen op het onderwerp af. Dat gaf de in totaal 150 deelnemers de gelegenheid direct met elkaar in gesprek te gaan over samenwerking rond dit thema. De sfeer tijdens de bijeenkomsten was positief en nieuwsgierigheid voerde de boventoon. Hechting is één van de pijlers van de JGZ Preventieagenda.

Investeren in de eerste duizend dagen is investeren in een gezonde en kansrijke nieuwe generatie. Een gezonde ontwikkeling en veilige hechting in deze periode maken het verschil voor de rest van het leven. De JGZ kan hierbij een cruciale rol spelen. Tijdens de Kennis on Tour bijeenkomsten gingen we hierover in gesprek. Hieronder vind je een impressie van alle drie de Kennis on Tour bijeenkomsten over ‘Investeren in de eerste 1000 dagen’ en ‘Hechting’. In 2019 verdiepen en verbreden we de bijeenkomst; in de tweede helft van 2019 komt er een vervolg. Wil je bij een vervolgbijeenkomst over hechting aanwezig zijn of een verdieping op maat? Neem contact op met Nynke Steenbergen

Niet aanwezig bij de Kennis on Tour over hechting?

Houd onze NCJ nieuwsbrieven in de gaten. In de eerste helft van 2019 tourt de Kennis on Tour bijeenkomst over hechting nogmaals het land door. Daarbij zijn wij nog op zoek naar nieuwe locaties, dus laat het ons weten als jij een locatie ter beschikking wilt stellen.
Tip: het is altijd zinvol om het studiemateriaal behorende bij de Kennis on Tour bijeenkomst over hechting te bekijken:

• IMH e-learning modules op de website van institute Health. Ter info: deze modules moet je aanklikken en doorlopen. Elke module duurt 1 uur.
• Boek ‘De cirkel van veiligheid-interventie; het bevorderen van gehechtheid in ouder-kind relaties’. Met name: hoofdstuk 1 Openlijk verborgen en hoofdstuk 2 Cirkel van veilige gehechtheid.

Programma en impressie van de bijeenkomst

De bijeenkomst bestond uit een lezing en een interactief deel, waarin we samen op zoek gingen naar de rol van en bijdrage door de jeugdgezondheidszorg ten aanzien van beide thema’s. De lezing tijdens de bijeenkomsten werd verzorgd door Drs M.J. (Marja) Rexwinkel, klinisch psycholoog, psychotherapeut en Infant Mental Health Specialist. Marja is opleider op het gebied van het jonge kind, ouderschap en Infant Mental Health, en mede oprichter van het platform ‘1001 kritieke dagen’. Zij is werkzaam in eigen praktijk de OuderKindLijn waar vanuit bovenstaande geïntegreerde visie gewerkt wordt.

Na afloop van de drie Kennis on Tour bijeenkomst hechting:

• Was er een duidelijke verschuiving van een statische visie op hechting (een toestand van zijn) naar een meer dynamische visie op hechting, namelijk de ontwikkeling van de ouder-kind-relatie. Hechting is een proces waarbij de omgeving een belangrijke rol speelt. Kijken, luisteren, aansluiten en samenwerken is hierin essentieel.
• Werd voor de deelnemers duidelijker hoe hechting te bespreken met ouders, vooral in de bejegening naar ouders. Het is ook belangrijk ouders te vertellen wat je ziet.
• Werd duidelijk hoe hechting al onze aandacht heeft: we vragen bijvoorbeeld naar de beleving van ouderschap en de ondersteuning vanuit de omgeving, en kijken naar oogcontact en interactie tussen kind en ouder en hebben aandacht voor risicofactoren bij ouders en in het gezin. Er was zeker ook de erkenning dat aandacht voor hechting nog beter kan. Ook werd duidelijk wat gemist wordt door professionals t.a.v. dit thema, zoals een goed instrument om hechting te ‘beoordelen’ en handvatten om in gesprek te gaan over hechting. Dit laatste gaf veel input voor vervolgsessies op dit thema hechting. In Tilburg waren ook niet-JGZ-professionals (geboortezorg, Veilig Thuis, kinder- en revalidatieartsen, e.a.) aanwezig. Dit gaf een extra dimensie aan de bijeenkomsten en gaf de kans om het met elkaar te hebben over verbinding en samenwerking. Ook hebben we kunnen laten zien waar de JGZ voor staat en hoe kan worden samengewerkt met de JGZ.   
• Gaven de meeste deelnemers aan dat ze het onderwerp opnieuw bespreekbaar willen maken in het team, met samenwerkingspartners en de gemeente. Zeker in het kader van het landelijke actieprogramma ‘Kansrijke start’ worden er mogelijkheden gezien, zoals door intensievere samenwerking het vroegtijdig en in gezamenlijkheid signaleren van kwetsbare situaties, waarin het ontwikkelen van een veilige hechting wordt bedreigd. Om vervolgens ook als JGZ vroegtijdig te kunnen interveniëren met programma’s als Stevig Ouderschap, samen Starten en Voorzorg.

Als JGZ-professional bijdragen aan een veilige en gezonde hechting door:

• Al tijdens de zwangerschap te vragen naar de gedachten en gevoelens die moeder en/of vader heeft ten aanzien van hun kind. Hebben ze vragen? Voelen ze een afstand tot de zwangere buik? Zijn ze onzeker? Een goede samenwerking met de geboortezorg is hierbij cruciaal.
• Als het kind geboren is te kijken naar de interactie tussen ouder(s) en kind. Zijn de ouders sensitief (genoeg) en in staat om het kind te steunen en te troosten? Het gaat steeds om de interactie tussen ouder en kind, het bieden van een veilige basis en het reguleren van emoties. 
• Observeer de interactie tussen ouder en kind gedurende het contactmoment. Expliciteer wat je ziet en maak dit bespreekbaar met de ouder(s). Adviseer ouder(s) en wijs hen indien nodig en gewenst door naar hulp.

Kennis on Tour ‘Aansluiten bij Ouders’ en ‘Ouderschap’

Het NCJ organiseert samen met AJN en V&VN Kennis on Tour: regionale bijeenkomsten over actuele thema’s, bestemd voor JGZ-professionals en beleidsmakers. En ook voor professionals van niet JGZ-organisaties, afhankelijk van het thema. Bij de Kennis on Tour bijeenkomst over hechting waren bijvoorbeeld ook professionals van het College Perinatale Zorg (CPZ) aanwezig. Zo bevorderen we samenwerking. In november en december maken we opnieuw een tournee met een bijeenkomst over ‘Aansluiten bij Ouders’ en ‘Ouderschap’.

Meer informatie en aanmelden >

JGZ Preventieagenda

Hechting is één van de pijlers van de JGZ Preventieagenda. De JGZ heeft een unieke rol dankzij haar expertise op preventie. Samen met ActiZ Jeugd en GGD GHOR Nederland ontwikkelde het NCJ een landelijke, sectorbrede JGZ Preventieagenda. Door focus aan te brengen en samen te werken met anderen kan de JGZ écht het verschil maken in de aanpak van maatschappelijke uitdagingen. Blijf op de hoogte door je aan te melden voor de nieuwsbrief JGZ Preventieagenda

Bekijk ook:

• Het verslag van de Kennis on Tour ‘Ouderschap’ (2017)
• De landelijke, sectorbrede JGZ Preventieagenda