Nieuws 29 september 2022
De laatste tijd is de mentale kwetsbaarheid van jongeren veel in het nieuws geweest. De aanleiding hiervoor was het verschijnen van het rapport van HBSC-Nederland (Health Behaviour of School-Aged Children) en de Jongeren Prinsjesdag. Jongeren gaven aan behoefte te hebben aan “iemand op school met wie je kan praten over hoe het met jou gaat”. Wat kan de jeugdgezondheidszorg hierin betekenen?
Hoofdonderzoeker Gonneke Stevens van de Universiteit van Utrecht deelde tijdens de Jongeren Prinsjesdag zorgwekkende conclusies van het recente HBSC-onderzoek naar de gezondheid en het welzijn van jongeren in Nederland. Zo staat de mentale gezondheid van jongeren sterk onder druk, is de druk die zij voelen door schoolwerk toegenomen en zijn er teveel jongeren in Nederland die drinken en roken. Waar eerder voor zowel drinken als roken een daling zichtbaar was, lijken die cijfers nu te stagneren. Ook vertelde ze dat er een toename van intensief gamen en problematisch socialemediagebruik zichtbaar is. Een positieve uitkomst van het onderzoek is dat jongeren nog steeds positief zijn over hun sociale relaties.
Koningin Máxima nam het onderzoek in ontvangst en benoemde de “schrikbarende toename van mentale problemen” en riep op om dit gezamenlijk, met de gehele maatschappij, op te pakken.
Ook jongeren gaven reacties: “Ik voel druk te presteren op school”, “ik stel mezelf onrealistische doelen” en “ik heb het gevoel dat ik er buiten val als ik geen VWO doe”. Ze vertelden: “de tijd is heel chaotisch, dat maakt onrustig” over alle crisissen die er spelen. Ze voelen zich verantwoordelijk om het op te lossen “mijn kinderen moeten in deze wereld wonen, het wordt op ons afgeschoven”.
De kinderombudsvrouw vatte dit samen als: “We lossen het niet voor ze op, wij, als volwassenen, geven niet het goede voorbeeld”.
De jongeren waren positief over de jongerenwerkers en buurtteams: “Zij luisteren echt naar je, zoeken naar een oplossing en nemen tijd voor jou”. Hun adviezen aan premier Rutte waren:
Gonneke Stevens deelde ook vier concrete adviezen om mee aan de slag te gaan, namelijk: zet in op mentale gezondheid, pak druk door schoolwerk aan, intensiveer de aanpak van alcoholgebruik en roken en besteed hierbij voortdurend aandacht aan kwetsbare groepen.
Ook professionals binnen de jeugdgezondheid kunnen hiermee aan de slag. Jeugdgezondheid is namelijk niet één keer genoemd vanuit jongeren of onderzoekers, ondanks een breed gesprek over preventie. Het is dus heel belangrijk om in te zetten op zichtbaarheid op scholen en onder jongeren. Hoe doe je dat? Onder andere door aan te sluiten bij jongeren en met ze in gesprek te gaan, bijvoorbeeld aan de hand van de praatplaat ‘Klaar voor de Toekomst’. Bekijk hier meer concrete tips.
Kom naar de expertbijeenkomst ‘Zonder jongeren geen toekomst’ op 17 oktober, waar Gonneke Stevens je bijpraat over dit onderzoek en pak je kans om met jongeren te praten over wat zij willen van de jeugdgezondheid!
Dit artikel van het NCJ (van Tartwijk et al., 2025), waaraan Roos van Tartwijk heeft bijgedragen tijdens haar wetenschappelijke stage voor de master Geneeskunde aan de VU, laat zien dat de uitvoering van prenatale huisbezoeken binnen de jeugdgezondheidszorg sterk varieert.
Werk jij als JGZ-professional? Dan nodigen we je graag uit om mee te denken in een paneldiscussie over signaleringstools die gebruikt worden bij ouders en hun kind van 0-2 jaar oud als het gaat over ongezonde stress.
Hoewel nog niet bekend is wanneer Nictiz de nieuwe release van de BDS J JGZ (versie 4.2.0) zal publiceren, staat wel al vast welke wijzigingen onderdeel zullen zijn van deze publicatie. Vooruitlopend stellen we nu al de releasenotes beschikbaar.