Nieuwsbericht

Conferentiedeel 1: Wat is wendbaarheid?

‘Wendbaarheid is voor mij uit je comfortzone stappen en het nu eens anders doen dan je gewend bent’, zegt een deelnemer. ‘Nou, ik krijg juist opstandige neigingen als iemand tegen mij zegt dat ik uit mijn comfortzone moet’, reageert een ander.

Wat is wendbaarheid, luidt de vraag waar Marcel Ott en Ellen-Joan Wessels eerst met de conferentiebezoekers mee aan de slag gaan. Ott, die als acteur onder andere speelde bij de voormalige Toneelgroep De Appel, vertelt dat hij in toneelstukken soms 9 verschillende rollen speelde. ‘Dat was snel omkleden, schakelen en weer het toneel op: over wendbaarheid gesproken.’

Conferentiedeel 2: Waarom ben jij hier en heb je 'ja' gezegd tegen dit thema?

Waarom vind je wendbaarheid dusdanig belangrijk dat je de NCJ-werkconferentie bezoekt, vraagt Marcel. Even daarvoor had NCJ-directeur Igor Ivakic in zijn introductie al aangegeven dat wendbaarheid (‘flexibiliteit om dingen anders te gaan doen’) voor medewerkers in de jeugdgezondheidszorg ‘ingewikkeld en uitdagend’ is. Igor: ‘Als organisatie zitten we gevangen in een soort gekte waarin we gevraagd worden op een ander gericht te zijn. Daar zit de uitdaging: hoe organiseer je dat en blijf je fris, fruitig en in goed in contact met elkaar en met jezelf? Deze sessie zal ons daarbij helpen.’

 
Deelnemer over waarom zij naar de werkconferentie gekomen is.

Conferentiedeel 3: Inspiratiebronnen voor wendbaar zijn

Inspiratiebronnen zijn volgens Marcel Ott belangrijk om te ontdekken wat wendbaarheid binnen een organisatie kan betekenen. Ook houden ze jou als leidinggevende gemotiveerd om dingen anders te doen, als dat nodig en relevant is.

Maudy Kerssens (GGD Hollands Noorden) over iemand die haar inspireerde.

Yvette Broeren (GGD Hollands Midden) over een ervaring die haar in haar werk inspireert.

Conferentiedeel 4: Wat zeggen anderen over wendbaarheid?

‘Mensen willen en kunnen wel veranderen, maar willen niet veranderd worden’, is een bekende uitspraak van leiderschapstrainer Remco Claasen. Volgens Ott is dat simpelweg vaak de realiteit in een organisatie. ‘En probeer daar maar eens iets aan te veranderen. In essentie gaat wendbaarheid altijd over hoe je medewerkers kunt laten bewegen; dat vraagt kennis over hoe anderen dat doen.’

Hij laat een deel van een filmpje zien over zijn eigen inspiratiebron, de Braziliaanse ondernemer Ricardo Semler. Volgens Semler is dit de formule voor een wendbare organisatie: zo weinig mogelijk regels, zo veel mogelijk autonomie en zo min mogelijk managers. Doe waar je zin in hebt, als je werk maar op tijd af is. 

Rouwproces
Wendbaarheid heeft tijd en ruimte nodig, zegt Ott. ‘Neem die tijd, wil niet te snel, breng geduld op.’ De tijd gaat volgens hem zitten in met elkaar praten over de verandering, het waarom ervan en de winst. ‘Geef ook de tijd om te rouwen, want veranderen kan ook een rouwproces zijn, de verwerking van een wending. Je draait af van iets bestaands, niet wetend of het andere iets beters brengt.’ 

Op basis van boeken, trainingen en andere bronnen formuleert Ellen-Joan 6 randvoorwaarden voor een wendbare organisatie:

1. Leiderschap dat gedreven wordt door een inspirerend verhaal of gedachtengoed.
2. Aandacht voor de klant voorop.
3. Sturing op verantwoordelijkheid, waarbij medewerkers zich eigenaar weten en voelen.
4. Slim samenwerken.
5. Resultaten dragen bij aan de impact van de organisatie.
6. Faciliteren van verandering.  

Conferentiedeel 5: Workouts in wendbaarheid

De tijd van met elkaar praten over wendbaarheid is even voorbij, de deelnemers gaan wendbaarheid ‘ervaren’, is het doel van de ‘wendbaarheids workouts’ die Ott introduceert. Hoe wendbaar ben jij? En wat doen de workouts met je? Beleef het mee met de deelnemers in filmpjes en foto’s.

Workout ‘De benzinepomp’
Opdracht: krijg binnen 5 minuten, midden in een snikhete woestijn, bij een gesloten benzinepomp toch een jerrycan benzine losgepeuterd van een onwelwillende benzinepomphouder. De tijd dringt, over een paar uur begint de bruiloft waar jullie naartoe op weg waren.

Inkijkje in de aanpak van de deelnemers.

Evaluatie na afloop met Marcel Ott
De benzinepomphouder, een nukkige man met relatieproblemen, wilde geen benzine meegeven. De groep had haast, het was snikheet, ouders waren achtergebleven in de auto en de bruiloft zou beginnen. Hoe vlieg je desondanks jouw wens tot veranderen (in dit geval de pomphouder zover krijgen dat hij benzine geeft) aan? Volgens Ott zijn hierbij ‘tijd nemen’ en ‘luisteren naar de ander’ cruciaal. ‘Neem de tijd om je eigen agenda aan de kant te zetten en ruimte te geven voor wendbaarheid.’

Workout 'Ja maar en ja en'
Opdracht: Stel de andere deelnemer iets voor (bijvoorbeeld om na werktijd wat met elkaar te gaan drinken). Ontdek het verschil in energie bij en 'Ja maar'-reactie of 'Ja en'-reactie van de ander.

Inkijkje in het gesprek tussen twee deelnemers.

Evaluatie na afloop
Het is lastig om niet direct te vervallen in een ‘ja maar’ in een gesprek dat van jou een andere mindset (verandering van plannen) vraagt, concluderen de aanwezigen. Ze ontdekten echter dat de keuze voor een ‘ja en’ ruimte en mogelijkheden biedt. ‘Als je ‘ja en’ zegt, geef je net zo goed ruimte aan mogelijke bezwaren’, stelt trainer Marcel Ott. ‘Je zegt ja tegen de feiten maar creëert door een ‘en’ in plaats van een ‘maar’ ruimte voor een oplossing, en daar zit de clou.’ 

‘De hoe-vraag komt centraal te staan bij een ja en’, volgens Ott. ‘Oké, er zijn obstakels maar hoe kunnen we die met elkaar oplossen? Een ‘ja en-cultuur’ is een vrolijke, dynamische organisatiecultuur. Het risico van een ‘ja maar-cultuur’ is dat de creativiteit erdoor wordt uitgedoofd wordt.’

Workout Aikido
Opdracht: Bij deze Aikido-oefening (Japanse zelfverdedigingssport) leggen de deelnemers de ruggen van hun hand tegen elkaar en proberen elkaar, zonder dat van tevoren uitgesproken te hebben, te krijgen op de plek die ieder voor ogen heeft.

Bekijk wat er bij deze twee deelnemers gebeurt.

Femke Breman (GGD Amsterdam) en Sandra Mustert (VGGM) over hun Aikido-workout, wat gebeurde er?

Evaluatie na afloop
Hoe stem je af op de ander bij twee tegenstrijdige belangen, is een belangrijke vraag tijdens de evaluatie van de Aikido-workout. ‘Juist in zo’n situatie is afstemming essentieel’, volgens Marcel Ott. ‘Oké, ik ga met jou mee en dan hoop ik dat er straks een moment komt voor de eigen agenda. Je neemt de energie van de ander over om uiteindelijk, zonder dat je precies weet wanneer dat gaat gebeuren, je eigen doel te behalen.’

Vaak nemen we daar niet de tijd voor, erkennen ook de deelnemers. ‘Ik wil eigenlijk direct resultaat zien’, reageert iemand. 

Aikido traint in alertheid, en dat is ook bij veranderingen in organisaties waardevol. Ott: ‘Als dingen anders worden, reageer ik daarop, of dat nu actuele of toekomstige veranderingen zijn. Bij Aikido leer je pro-actiever te denken en voortdurend van rol te wisselen: onmisbaar bij wendbaarheid.

Conferentiedeel 6: De opbrengst: wat neem je van deze werkconferentie mee naar je werkplek?

Kijk naar je eigen ‘wendbaarheid’: waar sta je nu en waar wil je naartoe? Die vraag stelt Marcel Ott aan alle deelnemers na de workouts. Bekijk door foto’s en filmpjes wat deelnemers daarover zeggen:

'Ik wil beter weten wie mijn medewerkers eigenlijk zijn' (Ermanda Feddema, GGD Drenthe).

'Meer ruimte en vertrouwen geven' (Carla Groenendijk, CJG Rijnmond).

Dit hoopt trainer Marcel Ott dat de deelnemers meenemen naar hun werksituatie.

Tot slot:

Het NCJ organiseert 4 maal per jaar werkconferenties. Wil je de verslagen delen met collega's? Deze na- of teruglezen? Bekijk hier onze verslagen en nieuwsberichten over de NCJ werkconferenties.

Bekijk ook:

• De NCJ agenda met geplande bijeenkomsten