Vorig kenmerk                                                                        Volgend kenmerk                                                        Naar overzicht

47. Praat spontaan over gebeurtenissen thuis/speelzaal

Van Wiechenfilmpje

Dit filmpje kan gebruikt worden om ouders te betrekken bij het onderzoek en dient voor de professionals als audiovisuele ondersteuning bij de beschreven instructie.

In gesprek met ouders

Je kind kan vertellen over wat het heeft meegemaakt. Hiervoor heeft je kind taal nodig om zich in korte zinnen uit te drukken. Ook begint je kind te begrijpen dat er verschillende tijden zijn, niet alleen wat er op dit moment gebeurt, maar ook wat al is gebeurd. Hierbij mag je kind aanhaken bij wat jij zegt (“je was bij je vriendje geweest”). Je kind kan dingen onthouden en later navertellen. Naast het leren van meer woorden en langere zinnen, is je kind nu ook op een ander niveau bezig met taal. Je kind kan nu over dingen vertellen die zijn gebeurd en jij kunt aansluiten bij de ervaringen van je kind, zoals wat leuk of niet leuk was. Dit helpt je kind om te leren omgaan met zowel fijne als minder fijne dingen en gevoelens. En door vragen te stellen aan je kind, leert het ook hoe je een gesprek voert.

Instructies voor professionals
Achtergronden
Ontwikkelingsveld Communicatie (actieve taalontwikkeling), persoonlijkheid en sociaal gedrag.
Neurologisch aspect Op deze leeftijd is het kind in staat alle afzonderlijke fonemen foutloos te produceren.
Psychologisch aspect Dit is een leeftijd waarop het kind druk met taal bezig is. Het belangstellende oor van de ouder voor de verhalen die het kind vertelt en het gesprek dat de ouder aansluitend met het kind voert zijn zowel een oefening in het actief en passief taalgebruik als een belangrijk gebeuren in de sociale en cognitieve ontwikkeling van het kind. De verhalen van het kind hoeven nog niet volledig samenhangend te zijn. Syntactisch en grammaticaal hoeft de taal nog niet perfect te zijn.
Onderzoekleeftijd
Aanbevolen leeftijd 42 maanden (3,5 jaar).
Spreiding1 32,5 -­ 58,5 maanden (141 – 252 weken)2
1De spreiding zoals hier weergegeven geeft de hoogst en laagst gevonden P90-leeftijd aan. P90 is de leeftijd waarop 90% van de kinderen positief scoort. In de internationale literatuur worden hiervoor verschillende leeftijden gevonden.
2Voor dit kenmerk zijn voor verschillende leeftijden nog geen referentiewaarden beschikbaar.
Onderzoekmethode
Uitgangspositie kind Niet bepaald.
Uitvoering onderzoek Geen bepaalde handeling.
Observatie De onderzoeker observeert of het kind uit zichzelf praat over een gebeurtenis die niet in het hier en nu plaatsvindt. Het gaat er dus om dat het kind spontaan begint te vertellen over een gebeurtenis die elders (thuis, speelzaal, bij een vriendje, …) heeft plaats gevonden. Onder spontaan vertellen wordt in dit verband ook verstaan het inhaken door het kind op wat de ouder of de onderzoeker zegt.
Anamnese Als het kind tijdens het consult niet spontaan over belevenissen thuis of in de speelzaal vertelt, vraagt de onderzoeker aan de ouder: “Als … thuis komt b.v. uit de speelzaal of van het spelen bij een vriendje, praat hij dan uit zichzelf daarover?”
Beoordeling Bij dit kenmerk gaat het om de taal (of dialect) dat het kind gewend is thuis te spreken. Als de onderzoeker die taal of dat dialect onvoldoende beheerst, is dit kenmerk niet te onderzoeken, tenzij het kind tweetalig wordt opgevoed of naast het dialect ook Nederlands spreekt.
Bij de interpretatie van de respons moet de onderzoeker rekening houden met de kwantiteit en de kwaliteit van het taalaanbod, de taalproductie en met de ouder-­kind relatie.
Positief Het kind praat uit zichzelf met de onderzoeker of met de ouder over een onderwerp dat niet in het hier en nu speelt.
Negatief
  • Het kind praat tijdens het consult niet spontaan over een gebeurtenis die in het verleden en elders heeft plaats gevonden en
  • de ouder beantwoordt bovenstaande vraag ontkennend.
Registratie + Bij geobserveerde positieve respons.
M Bij anamnestisch positieve respons.
-­ Bij negatieve respons.
Onder ‘opmerkingen’ registreren als het kenmerk niet kon worden onderzocht, omdat het kind een taal spreekt die of een dialect dat de onderzoeker onvoldoende beheerst.
Bij een kind dat tweetalig is of thuis dialect spreekt en waarbij het kenmerk is onderzocht op de beheersing van het Nederlands, moet onder ‘opmerkingen’ daarvan aantekening worden gemaakt (‘tweetalig’ of ‘spreekt thuis dialect’).
Discipline Alle disciplines mogen dit kenmerk uitvoeren.
Informatie over overleg / consultatie Indien de DA het kenmerk uitvoert mag bij een negatieve score de JV geconsulteerd worden.
Indien de JV het kenmerk uitvoert moet bij een negatieve score de VS/JA geconsulteerd worden.
Ook de interactie van de onderzoeker met het kind behoort in de afweging van consultatie VS/JA meegenomen te worden.
Ga na en noteer bij opmerkingen: het taalaanbod dat het kind in kwantiteit en kwaliteit krijgt en de ouder-kind relatie.
Advies Adviseer ouders om de communicatieve ontwikkeling te stimuleren en ga daarbij in op het stimuleren van de taalontwikkeling (bijvoorbeeld samen de dag doorspreken).

Welkom op onze nieuwe website!

Heb je een gebruikersaccount? Dan ontvang je van ons een mail om je account opnieuw te activeren.