Nieuws 29 juni 2023

Toekomstperspectieven van jongeren in tijden van crises

Generatie na generatie maakt het mee: jongvolwassen zijn in een maatschappij die je graag anders zou willen zien. Voor de huidige jongeren zit hier een extra uitdaging bij: hedendaagse crises. Maar net als elke generatie zijn ook zij hoopvol dat juist zij voor die verandering kunnen zorgen. Studente Maritha Goedhart onderzocht in de afgelopen periode de toekomstperspectieven van jongeren en of dit gerelateerd is aan hun opleidingsniveau, onder begeleiding van NCJ onderzoeker Yvonne Vanneste. In dit artikel deelt Maritha haar bevindingen. 

De COVID-19 pandemie mag dan voorbij zijn, maar de nasleep ervan laat diepe sporen achter bij jongvolwassenen. Samen met jongeren in de leeftijd van 18-26 jaar, ben ik in gesprek gegaan over hoe dit effect heeft op hun toekomstperspectieven, want toekomstperspectief hebben, is essentieel voor iemands welzijn.

Hoop en verslagenheid

Ik heb verschillende gesprekken met jongeren gevoerd. Dat waren gesprekken waarin 26 jongeren zich kwetsbaar op durfden te stellen aan mij en andere leeftijdsgenoten. Zij vertelden mij hoe zij de hedendaagse wereld ervaren. Daar sprak hoop uit, maar ook verslagenheid. Zo nu en dan worden ze murw geslagen door de crises waar zij mee te maken krijgen.

De onzekerheden van deze generatie

Naast COVID-19, heerst er ook veel financiële onzekerheid, wat weer leidt tot onzekerheid over wonen. Deze groep, de jongeren die ik heb gesproken, is precies de groep die te maken krijgt met het leenstelsel en dus geen kans meer maakt op een basisbeurs. Met een groter gemiddelde in studieschuld dan de generaties voor hen en waarschijnlijk na hen. Ze zitten precies tussen verschillende generaties in die meer financiële voordelen hebben dan zij. Er heerst angst om door de generatie na hen ingehaald te worden op de woningmarkt. Angst om vanuit hun studentenkamer weer terug te moeten naar een zolderkamer bij hun ouders, als ze al de mogelijkheid hebben om daar op terug te vallen. En woede is er ook, want beloftes die waren gedaan over het leenstelsel, zoals dat de rente 0% zou blijven, worden niet nagekomen. Hoe zouden ze vertrouwen in de overheid moeten behouden als zo’n groot orgaan de gemaakte beloftes niet eens nakomt? En de vergoeding van 1000 euro voelt als een trap na, dat is nog niet eens de helft van één jaar collegegeld.

En dan zijn er ook nog zorgen om een oorlog die woedt, niet eens zo ver hier vandaan. De vraag die in hun hoofd speelt: wanneer komt het hier? Om dan nog vertrouwen te houden in je toekomst, dat is niet makkelijk.

Vertrouwen houden in je toekomst: wat helpt jongeren?

Volgens de jongeren zelf is het hebben van sociale steun hierin cruciaal; een plek hebben om op terug te vallen, weten dat je altijd ergens terecht kunt en even van je af kunt praten, dat is wat jongvolwassenen aangeven nodig te hebben.

Daarnaast speelt mentale gezondheid nog een essentiële rol. Het taboe gaat er steeds meer vanaf, jongeren verwerken (generationele) trauma’s en praten steeds meer met vrienden en familie over wat ze bezighoudt.

Om toekomstperspectief te behouden, vinden jongeren het hebben van baankansen ook erg belangrijk. Op de huidige arbeidsmarkt is er veel vraag naar praktisch opgeleide werknemers. Uit de gesprekken die ik met jongeren had bleek dan ook dat mbo’ers en hbo’ers vaak meer vertrouwen hebben in hun baankansen dan universitair opgeleiden, omdat zij vaak alleen maar theoretische ervaring hebben opgedaan.

Als laatste kwam een belangrijk concept naar voren waar de jongeren naar snakken: veerkracht. Veerkracht is nodig om je over alle tegenslagen heen te zetten en weer terug te veren om verder te gaan. Veerkracht is nodig om je emoties te reguleren. Veerkracht is nodig om je staande te houden in de hedendaagse maatschappij.

Brede Welvaart Monitor

Een vraag die overblijft is: hoe kunnen we bijhouden hoe de huidige jongeren naar hun toekomst kijken? Een mooie tool daarvoor is de Brede Welvaart Monitor, maar deze heeft wel wat aanpassingen nodig. Zo is het belangrijk om de indicatoren per leeftijdsgroep aan te passen en er zo dus één specifiek voor jongvolwassenen te maken. Ook is het belangrijk om het te blijven updaten, want waar jongeren over vijf jaar mee worstelen, kan iets heel anders zijn dan wat de jongeren van nu bezighoudt.

De jongeren van nu: ze redden het wel, maar alleen kunnen ze of we -want ik behoor zelf ook tot deze groep- het niet. We hebben elkaar nodig om een hoopvolle toekomst tegemoet te gaan.

Dit artikel is geschreven naar aanleiding van de thesis voor mijn master Sociology: Contemporary Social Problems. Interesse in een uitgebreider rapport? Mail dan naar marithagoedhart@live.nl.

Meer weten?

Yvonne Vanneste

onderzoeker, adviseur

Lees meer over Yvonne Vanneste

"*" geeft vereiste velden aan

Hidden
Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.

Welkom op onze nieuwe website!

Heb je een gebruikersaccount? Dan ontvang je van ons een mail om je account opnieuw te activeren.