Handreiking t.b.v. vroegsignalering van een licht verstandelijke beperking door professionals in de nulde en eerste lijn
Professionals die werkzaam zijn in de algemene voorzieningen moeten leren om een LVB bij kinderen en jongeren zo vroeg mogelijk te herkennen. Deze handreiking beschrijft mogelijkheden voor vroegsignalering van een LVB. Hij is bedoeld voor professionals in de nulde en eerste lijn.
Een licht verstandelijke beperking is meestal niet zichtbaar, deze kinderen en jongeren vallen met name door hun gedrag uit de toon. Dat maakt hen kwetsbaar voor pesten en uitsluiting.
Door volwassenen worden ze gemakkelijk overschat. Kinderen en jongeren met een LVB begrijpen niet alles wat volwassenen tegen hen zeggen, maar ze zullen dat niet snel aangeven. Ook aan hun eigen taalgebruik is het niet te merken dat ze een LVB hebben. Ze gebruiken woorden en zinnen die ze hebben opgevangen, maar die ze zelf niet begrijpen. Met name in emotioneel opzicht zijn kinderen met een LVB vaak jonger dan leeftijdgenootjes en dit kan al vroeg problemen geven met het gedrag. Deze kinderen kunnen heftig reageren op ‘normale’ conflictsituaties. Het komt vaak voor dat ouders worden aangekeken en aangesproken op dergelijk gedrag. Dit kan een eerste signaal zijn dat er sprake is van een LVB.
Professionals die werkzaam zijn in de algemene voorzieningen moeten leren om een LVB bij kinderen en jongeren zo vroeg mogelijk te herkennen. Immers, hoe eerder een LVB herkend wordt en hoe eerder er op ingespeeld wordt door ouders en professionals, hoe meer problemen op latere leeftijd kunnen worden voorkomen. Veel gedragsproblemen komen namelijk voort uit het feit dat jongeren met een LVB overvraagd worden. Daardoor lopen zij op hun tenen en ontwikkelen zij gedragsproblemen. Door vroegsignalering in onder meer Centra voor Jeugd en Gezin, de jeugdgezondheidszorg, de voorschoolse opvang, het welzijnswerk en op school kunnen de kinderen en jongeren tijdig de ondersteuning krijgen die zij nodig hebben. Hierdoor kunnen zij zich beter ontwikkelen, hoeven zij minder gebruik te maken van zwaardere zorg en behandeling en veroorzaken zij minder maatschappelijke overlast en kosten.
Deze handreiking beschrijft mogelijkheden voor vroegsignalering van een LVB. Hij is bedoeld voor professionals in de nulde en eerste lijn, zoals medewerkers van wijkteams; professionals in de kinderopvang, peuterspeelzalen en het onderwijs; en medewerkers van Centra voor Jeugd en Gezin. In de bijlage van de handreiking staat weergegeven welke in deze handreiking beschreven diagnostische hulpmiddelen / screeningsinstrumenten gebruikt zouden kunnen worden door welke specifieke groepen professionals.
Download de nieuwe handreiking (2017) >