De voordelen van een vroege kennismaking Maternale vaccinatie en kansrijke start in één consult

In 2019 is het Rijksvaccinatieprogramma uitgebreid met de maternale kinkhoest vaccinatie, ook wel de 22 weken prik genoemd. De minister besloot dat de jeugdgezondheidszorg (JGZ) deze vaccinatie zou gaan verzorgen, zodat de ouders al tijdig kennis kunnen maken met het consultatiebureau (JGZ). Een mooie kans om – ook in het kader van de kansrijke start dat al begint in de zwangerschap – een kennismakingsconsult met ouders te organiseren. Niet alleen de vaccinatie kan dan worden gegeven, ook kunnen de ouders in gesprek gaan over andere zaken die spelen. Zo ontdekken zij al vroeg tijdens de zwangerschap waarin de JGZ hen kan ondersteunen. Saakje Quintero-de Jong, jeugdverpleegkundige en Saskia den Ambtman, jeugdarts, vertellen over de grote voordelen van deze nog unieke aanpak.

Twijfelaars

Sinds juni 2020 voeren Utrechtse jeugdverpleegkundigen kennismakingsgesprekken met aanstaande ouders. Saakje: “Zwangere vrouwen worden ingelicht middels een flyer van de verloskundige hulpverlener over het kennismakingsconsult. Ook aanstaande ouders die twijfels hebben over de vaccinatie of geen 22 weken prik willen, zijn welkom. Als zij een afspraak maken, sturen we een vragenformulier mee met de afspraakbevestiging. Daarop kunnen zij zelf onderwerpen aanvinken waar ze het in het kennismakingsgesprek over willen hebben. Veel van hun vragen gaan over wat de vaccinaties betekenen voor hun kind. Of zij bijwerkingen krijgen en wat het vaccinatieschema is. Saskia: “Een huisarts in Utrecht – zelf moeder van een baby – gaf ons een compliment. Zij vindt het heel goed dat ook de twijfelende ouders bij ons terecht kunnen, omdat wij dan veel van hun zorgen kunnen wegnemen.”

Eerder zicht op kwetsbare ouders

Saskia: “Niet alle ouders weten wat wij als JGZ voor hen kunnen betekenen. Dus zijn ze vaak verrast als blijkt dat we op allerlei terreinen ondersteuning bieden. Dat we veel meer doen dan alleen vaccineren, meten en wegen. Tijdens het kennismakingsconsult worden ook vragen over het ouderschap gesteld. Voor ons is het een groot voordeel dat we eerder zicht krijgen op kwetsbare ouders in de stad. Het gaat vaak om gezinnen waar problemen spelen, zoals problematische schulden of een echtscheiding. Saskia: “We hebben dit jaar meer prenatale huisbezoeken, dus zijn er duidelijk signalen geweest van ouders die meer ondersteuning konden gebruiken. Ook daar zijn we blij mee, want dat betekent dat we preventief te werk kunnen gaan en er sneller bij zijn. En dat sluit erg goed aan bij kansrijke start.”

Hoge opkomst

Veel zwangere vrouwen in Utrecht ervaren het kennismakingsconsult als heel fijn en prettig, vooral degenen die voor het eerst zwanger zijn. Saakje: “Zij vinden het fijn om hun onzekerheden te kunnen bespreken en de JGZ te leren kennen. En wij vinden het heel belangrijk dat ouders zelf met vragen komen. Wij willen geen ongevraagd advies geven. Dat is best ingewikkeld, zeker bij tweede en derde zwangerschappen. We doen dit nu vijf maanden en zien dat de opkomst verrassend hoog is. We hadden ingeschat dat zo’n 65% zou komen opdagen, maar dat is zeker 80%. En dat is natuurlijk heel mooi.”

Door Maud Bredero

Meer weten over de ervaringen van Volksgezondheid Utrecht? Zij vertellen er alles over tijdens de JGZLive op 16 februari 2021. Meld je hier gratis aan!