Blog 1 maart 2016
Samenwerken met professionals uit verschillende organisaties wordt steeds belangrijker. Zo werken veel verschillende professionals in het sociale domein samen in de wijkteams; wijkteams 0-100, gebiedsteams, specifieke jeugdteams en alles wat daar tussen zit. Soms zit de JGZ erin, soms juist niet. Het wijkteam is daarmee voor de JGZ een nieuwe samenwerkingspartner.
Maar wat betekent dat? Wat betekenen de teams waar je mee te maken hebt voor jou als JGZ-professional? Hoe zorg je voor verbinding? Hoe presenteer je je? Hoe verhoud je je tot andere organisaties met eigen belangen? Ben je trots op je eigen werk? Of laat je je intimideren door de heldenverhalen van andere professionals? Hoe geef je nu vorm aan samenwerking bekeken door de bril van het egoloos werken.
Preventief werken, ontzorgen en normaliseren, de kracht van de JGZ, is in zekere zin ‘onzichtbaar’. Als je als JGZ-professional je werk goed doet, is er eigenlijk niet veel bijzonders over te vertellen. Kinderen die gezond en veilig opgroeien, jongeren die de wereld ontdekken in een omgeving die genoeg ruimte en sturing biedt. Je weet zelfs niet zeker welke problemen er mede door jouw inzet voorkomen zijn. Dat is heel anders bij professionals die ingrijpen in complexe probleemsituaties. Zij zien soms dingen grondig misgaan, maar kunnen ook goed aangeven hoe door hun interventie of persoonlijk ingrijpen de situatie verbeterd is. De zogenaamde heldenverhalen.
Het vraagt van jou als JGZ-professional dat je je expertise, vaardigheden en verantwoordelijkheden kernachtig duidelijk kunt maken. Als je je dit eigen maakt ben je ook in staat om dit over te brengen op het gezin en andere professionals. Steeds vaker zit je namelijk samen met het gezin en met andere professionals aan tafel om concrete situaties te bespreken. Vertrouwen in elkaars unieke vaardigheden en inzichten is de basis voor een succesvolle samenwerking. Vertrouwen zonder dat je meteen alle antwoorden verwacht. Vaak zijn die er namelijk niet en gaat het erom die met elkaar te zoeken.
Voordat je elkaar kunt vertrouwen, moet je als professional allereerst op jezelf vertrouwen. Ook nu helpt het als je als JGZ-professional weet waar je meerwaarde zit, als je weet wat je kunt bijdragen aan de situatie en dit ook uitdraagt. Het gaat niet alleen om bij te dragen aan de wensen en behoeften van het gezin, maar ook aan andere professionals, zodat je elkaar door samen te werken kunt versterken. Het gaat er om dat te doen dat nodig is, waarbij je onderscheidend durft te zijn in relatie tot andere professionals. Dat doe je niet vanuit jouw ‘ego’, maar vanuit het belang van het gezin.
Egoloos samenwerken zet de wensen en behoeften van kinderen, jongeren en ouders centraal. Het draait telkens om een eerlijk antwoord op de vraag: wie kan op dit moment, in deze situatie optimaal bijdragen aan deze wensen en behoefte; ofwel de gewenste aanpak? Wie moet een stapje terug doen, wie moet misschien een stapje harder lopen? Egoloos samenwerken zorgt ervoor dat het team meer bereikt dan ‘losse’ professionals. Het zorgt dat je in dialoog met het gezin en elkaar komt tot de beste aanpak: een aanpak die op draagvlak kan rekenen, waarvoor de grootste motivatie is en waarvan je met elkaar verwacht dat de kans op succes het grootst is. Wat willen de gezinsleden meer of anders? Waar zijn zij bang voor? Hoe kun je aansluiten bij hun diepste motivatie? Wie heeft hun vertrouwen? Het betekent ook dat je eerlijk kijkt naar je eigen rol, naar wat je kunt en wat de grens is van jouw mogelijkheden en verantwoordelijkheden. Dat de verschillende leden van het team bereid zijn om telkens weer te kijken wie in een bepaalde situatie het beste in actie kan komen. Het gaat vaak om loslaten, elkaar iets gunnen en egoloos handelen.
Dat is allemaal makkelijker gezegd dan gedaan. Loslaten en vertrouwen is niet eenvoudig. Het helpt als je je eigen handelen in verband kunt brengen met wat je voelt. Als je je bewust bent van je eigen voorkeuren, je houding en je gedrag. En als je weet welk effect je hebt op anderen en hoe anderen invloed hebben op jou. Dan zie je vaak vanzelf wat jouw bijdrage kan zijn aan het geheel. Loslaten en vertrouwen is ook een kwestie van oefenen, van je openstellen voor nieuwe ervaringen en eerlijk te kijken en te luisteren wat er dan gebeurt.
Egoloos samenwerken gaat steeds beter naarmate we elkaar beter kennen, elkaar vertrouwen en bereid zijn om te delen in verantwoordelijkheden, ervaring, kennis, talent en succes.
Dit is het derde blog van een reeks die ingaat op een fenomeen als egoloos werken en daarin handvatten meegeeft om vorm te geven aan het werkelijk centraal stellen van het kind in het gezin.
Versuft, verward en gedesoriënteerd zoekt men naar een nieuw houvast. Herwaarderen van wat het juiste is om te doen. Menswaardigheid weer vol in het licht zetten. Mensen zijn hier elkaars bondgenoten. Voortdurend maatschappelijk dialoog is de weg ernaartoe.
Voor leerlingen die kampen met ziekte, gaat het onderwijs niet altijd vanzelf. Marina van Egdom, AIOS M+G 1e fase, profiel JGZ, is ouder van zo’n kind. Haar persoonlijke ervaring heeft ertoe geleid dat ze zich inzet voor haar stage bij het NCJ en dat ze deelnam aan de doorontwikkeling van de interventie MAZL.
Vele gesprekken met kwetsbare cliënten heb ik gevoerd in mijn loopbaan. Voordat ik Nu Niet Zwanger (NNZ) kende, kwam het niet in mij op om kinderwens, seksualiteit en anticonceptie te bespreken tijdens mijn werk als jeugdverpleegkundige.
"*" geeft vereiste velden aan