Doen wat werkt! M@ZL

In ‘Doen wat werkt’ worden verschillende JGZ-interventies, -methodieken of -instrumenten gedeeld. Deze maand gaan we in op de interventie M@ZL. M@ZL staat voor Medische Advisering van de Ziekgemelde Leerling. Met M@ZL wordt er proactief gereageerd op ziekteverzuim signalen.

Over M@ZL

M@ZL (spreek uit mazzel) staat voor Medische Advisering van de Ziekgemelde Leerling. Met M@ZL wordt er proactief gereageerd op ziekteverzuim signalen. De scholen, JGZ-instellingen en gemeenten werken autonoom samen om snel de problematiek te herkennen en een passende oplossing te bieden.

Zorgwekkend ziekteverzuim wordt door de school vroegtijdig gesignaleerd: vier ziekmeldingen in twaalf weken of een zevende schooldag aaneengesloten. Wanneer dit het geval is voert de school een eerste gesprek met de leerling en ouders. Het doel is om samen met hen te kijken naar hoe de school kan ondersteunen.

Indien nodig vraagt de school bij de jeugdarts een M@ZL-consult aan. De jeugdarts bespreekt en onderzoekt dan de gezondheidsklachten van de leerling en de reden(en) van ziekteverzuim. Samen met de leerling en ouders wordt dan de gewenste begeleiding of zorg bepaald. Ook adviseert de jeugdarts over deelname aan het lesprogramma en de emotionele en/of fysieke belastbaarheid, een re-integratievoorstel en eventuele gewenste aanpassingen.

Gebruikersoordeel over M@ZL

De belangrijkste reden voor scholen om mee te doen aan M@ZL is omdat zij zich zorgen maken over het welbevinden van de leerling. M@ZL zorgt ervoor dat de school gemakkelijker in gesprek kan gaan met de leerling en de ouders. Daarnaast helpt het scholen om ziekteverzuim op de agenda te zetten. De interventie sluit aan bij wat de school nodig heeft rondom ziekteverzuim. Er is een duidelijk stappenplan waarbinnen iedereen een verschillende rol heeft. De school signaleert, de jeugdarts adviseert en de leerplichtambtenaar handhaaft. M@ZL is een aanpak die zich richt op betrokkenheid en niet op controle, waarbij de sociaal medische expertise ingeroepen kan worden.

Een aantal reacties op M@ZL:

“Ouders zijn aanvankelijk soms wat terughoudend en schieten dan in de verdediging, maar dit verandert eigenlijk altijd gedurende het traject. Na het doorlopen van het traject zijn ouders eigenlijk altijd tevreden.” (School- en jeugdarts).

“Mentoren voeren gesprekken vanuit de zorg en niet met een wijzend vingertje.”

“De zieke leerling wordt serieus genomen.”

Professionals over M@ZL

M@ZL helpt scholen om ziekteverzuim op de agenda te zetten, draagt bij aan de prioritering van het probleem en zorgt er daarmee voor dat het zorgelijk ziekteverzuim op school afneemt. (Vanneste, Van de Loo, Feron, Rots- de Vries & van de Goor 2016)

Achter ziekteverzuim kan een combinatie van redenen schuilen: psychische oorzaken zoals depressiviteit en suïcidaliteit, lichamelijke klachten zoals hoofdpijn of buikpijn, problemen met de thuissituatie bijvoorbeeld met gescheiden ouders, problemen met de gekozen opleidingsrichting, huisvestingsproblemen, drugs- of gameverslavingen. M@ZL helpt de scholen, JGZ-instellingen en gemeenten om zorgwekkend ziekteverzuim vroegtijdig te signaleren: de problematiek te herkennen en een passende oplossing te bieden.

“Leerlingen komen eerder in beeld en mentoren houden verzuim beter in de gaten.”

“Niet om te controleren of een kind echt ziek is, maar om te kijken wat erachter zit en om oplossingen te bedenken om te voorkomen dat de scholier achter raakt. De zorg staat dus voorop. Voor mentoren hebben we ook tools ontwikkeld om hun te leren met ouders en leerlingen in gesprek te gaan.”

“Jongeren slapen slecht, komen hun bed niet uit. Dan zeggen ze tegen hun ouders dat ze ziek zijn. Die melden dat bij school. Vaak blijken dat er psychische of persoonlijke problemen, zoals depressies, aan ten grondslag liggen.’

Onderzoek

M@ZL is geëvalueerd op West-Brabantse vmbo-scholen. Jeugdartsen hebben de gezondheidstoestand van vmbo’ers met verhoogde ziekteverzuimomvang beschreven. De effectiviteit is onderzocht door veranderingen in de ziekteverzuimomvang van deze leerlingen te vergelijken met veranderingen in de ziekteverzuimomvang van leerlingen met verhoogd ziekteverzuim op controlescholen waar het eigen ziekteverzuimbeleid werd toegepast. Met schooldirecteuren en zorgcoördinatoren van vo-scholen en met medewerkers van vier JGZ-instellingen is verkend of de methodiek bruikbaar en toepasbaar is, en welke factoren een duurzame verspreiding en implementatie van M@ZL beïnvloeden.

Doorontwikkeling

Op dit moment loopt een promotieonderzoek voor de doorontwikkeling van M@ZL op het PO. Dit gebeurt samen met de GGD West-Brabant, GGD Zuid-Limburg en GGD Amsterdam.  Het prototype is inmiddels ontwikkeld, samen met alle betrokken: de ouders, professionals uit het onderwijs, jeugdgezondheidszorg en leerplicht. De implementatie wordt gevolgd, waarbij knelpunten zichtbaar worden en eventuele aanpassing van de methodiek kan plaatsvinden. Daarnaast wordt onderzoek gedaan naar de achtergrondkenmerken van kinderen met verhoogd ziekteverzuim en naar de effectiviteit van M@ZL PO. Steeds meer JGZ-organisaties werken volgens deze methodiek.

In Zuid-Limburg is de implementatie van M@ZL op alle vo-scholen geëvalueerd, waarna aanbevelingen zijn geformuleerd ter bevordering van de implementatie. In West-Brabant vindt jaarlijks een evaluatie van de toepassing van de methodiek plaats.

Bijdragen?

Vanaf april 2018 staat de rubriek ‘Doen wat werkt’ vast in onze maandelijke NCJ nieuwsbrief. Deze rubriek laat je kennismaken met diverse, goed onderzochte interventies, methodieken of instrumenten voor de JGZ. Tip onze redactie door jouw interventie, methodiek of instrument te mailen naar Natascha Hensen via nhensen@ncj.nl.

Criteria:

Het betreft een erkende interventie of methodiek;
De interventie, methodiek of het instrument is onderzocht;
Het wordt uitgevoerd door de JGZ;
Het is mogelijk de interventie, methodiek of het instrument landelijk uit te rollen.

Bekijk ook:

• M@ZL op onze website