Onderwerp

Van Wiechenonderzoek

Het Van Wiechenonderzoek is in Nederland de gouden standaard voor het monitoren van, en begeleiden van ouders bij, de ontwikkeling van het jonge kind (0–4 jaar).

Ondersteunend materiaal

Hieronder vind je alle materialen om het Van Wiechenonderzoek goed uit te kunnen voeren.

Handboek ontwikkelingsonderzoek

In 2005 is de laatste versie van het handboek ‘Ontwikkelingsonderzoek in de Jeugdgezondheidszorg’ verschenen, met daarin het Van Wiechenonderzoek voor zuigelingen en peuters en de Baecke-Fassaert Motoriektest voor kleuters. Dit handboek is niet meer te verkrijgen en wordt niet meer geüpdatet. Deel 1 van het boek: Theoretische achtergronden van het ontwikkelingsonderzoek’ van het handboek kan je hier downloaden. Bij de beschrijving van kenmerken wordt soms naar hoofdstukken in dit deel verwezen.
Download deel I
De uitwerking van het tweede deel van het handboek, met de beschrijving van alle Van Wiechen-kenmerken, vind je onder ‘Van Wiechenkenmerken‘. Elk kenmerk wordt met een of meer filmpjes geïllustreerd.
Bijlage 12 van het handboek, ‘Aandachtspunten bij het lichamelijk onderzoek in het kader van het ontwikkelingsonderzoek’, kan je hier downloaden.
Download bijlage 12

FAQ Van Wiechen

Download FAQ lijst Van Wiechen

E-learning en webinar

Voor Nederlandse jeugdartsen, verpleegkundig specialisten, jeugdverpleegkundigen en doktersassistenten is een e-learning Van Wiechenonderzoek gemaakt. Na inloggen is deze beschikbaar via de JGZ Academie, onder het kopje E-learnings gemaakt door JGZ. Onze Belgische collega’s hebben eveneens een webinar Van Wiechenonderzoek gemaakt. Deze is niet geaccrediteerd.

Richtlijn Flexibilisering disciplines

De Landelijke Expertgroep Ontwikkelingsonderzoek heeft het NCJ geadviseerd over de rol die elke discipline (jeugdarts, jeugdverpleegkundige, verpleegkundig specialist en doktersassistente) bij van het Van Wiechenonderzoek kan spelen. Dit advies heeft geresulteerd in de richtlijn Flexibilisering disciplines m.b.t. het Van Wiechenonderzoek. De richtlijn voor verwijzing door jeugdverpleegkundige naar arts bij uitvoering van het Van Wiechenonderzoek (bijlage 9 van het handboek ‘Ontwikkelingsonderzoek in de Jeugdgezondheidszorg’) komt hiermee te vervallen. Bekijk de richtlijn Flexibilisering disciplines

Onderzoeksschema’s

De Van Wiechenonderzoekschema’s zijn hier te downloaden: Van Wiechen onderzoeksschema’s
Van Wiechen onderzoekschema’s Engels

Onderzoeksmateriaal

De eisen waaraan de Van Wiechenmaterialen moeten voldoen staan beschreven in een geüpdatete versie van bijlage 11. De materialen zijn bij meerdere leveranciers verkrijgbaar. Sinds 2021 is de vormenstoof in de oude maatvoering niet meer leverbaar. Mediost B.V. heeft op verzoek van en in overleg met het NCJ een vormenstoof laten maken voor de uitvoer van het Van Wiechenonderzoek. Deze maatvoering wijkt iets af, maar voldoet voldoende aan de kwaliteitseisen. Deze vormenstoof is vooralsnog uitsluitend verkrijgbaar bij Mediost B.V.

Een complete set Van Wiechen onderzoeksmateriaal bestaat uit:

  • een doos met schuifdeksel en 10 blokjes (doos wordt gebruikt bij kenmerk 11; blokjes worden gebruikt bij de kenmerken 7, 8, 11, 12, 13, 15, 17, 20 en 23);
  • een vormenstoof met bijbehorende vormenblokken (wordt gebruikt bij de kenmerken 18, 21 en 24);
  • twee ballen (bal 1 wordt gebruikt bij kenmerk 69; bal 2 wordt gebruikt bij kenmerk 71);
  • een leporelloboek 1 (wordt gebruikt bij de kenmerk 42);
  • een pop (wordt gebruikt bij kenmerk 44);
  • een HB potlood (wordt gebruikt bij kenmerk 22, 26, 27 en 28).

Bijlage 11 van het handboek is hier te downloaden.
Download hier bijlage 11

Van Wiechenfilmpjes

Met de Van Wiechenfilmpjes kunnen ouders, voorafgaand aan het gesprek, zelf naar de ontwikkeling van hun kind kijken. Vervolgens wordt tijdens het gesprek samen stilgestaan bij de ontwikkelingskenmerken, waarbij ouders ook hun vragen en/of twijfels kunnen bespreken. Zo kunnen we de ontwikkeling van kinderen samen met ouders monitoren.

Implementatieplan Van Wiechenfilmpjes

TNO heeft een implementatieplan opgesteld voor de Van Wiechenfilmpjes. Daarin wordt beschreven hoe de filmpjes binnen en buiten de jeugdgezondheidszorg kunnen worden ingezet. Het bevat o.a. ervaringen van ouders en JGZ-professionals, een stappenplan voor de invoering in een JGZ-organisatie en antwoord op veelgestelde vragen.

Bekijk het implementatieplan

Of ga naar de website van TNO waar de inzet van de filmpjes in de JGZ wordt beschreven en het in gebruik nemen door organisaties wordt toegelicht.

Filmpjes

Via onderstaande link ‘Bekijk de vragenlijst met Van Wiechenfilmpjes’ worden ouders automatisch naar de Van Wiechenfilmpjes geleid die het beste passen bij de leeftijd van hun kind. Na het invullen van de vragenlijst over het Van Wiechenonderzoek wordt ouders ook gevraagd naar hun ervaringen met de filmpjes zodat TNO daar onderzoek naar kan doen.

De Van Wiechenfilmpjes zijn bedoeld om de ouder te betrekken bij het ontwikkelingsonderzoek. Het vervangt niet het Van Wiechenonderzoek door de professional.

Bekijk de vragenlijst met Van Wiechenfilmpjes

Voor de professionals is er een aparte link gemaakt, zodat zij weten wat ouders te zien krijgen.

Bekijk de versie voor professionals

Ondersteunend materiaal Van Wiechenfilmpjes

  • Werkinstructie: In deze voorbeeld-werkinstructie vind je alle belangrijke informatie rondom de ouder-vragenlijst en de filmpjes, ter inspiratie om binnen je eigen organisatie ermee aan de slag te gaan. Download de werkinstructie
  • Voorbeeldbrief: Bekijk de voorbeeldbrief voor ouder(s)/verzorger(s) met kind. Het advies is om deze brief 1-2 weken voor de afspraak naar de ouder(s)/verzorger(s) te versturen. Download de voorbeeldbrief
  • Registratie: Lees over de registratie van de Van Wiechenfilmpjes in het DD-JGZ. Dit document is door de landelijke Van Wiechen-instructeurs opgesteld. De Van Wiechen-instructeurs van de JGZ-organisaties maken nadere afspraken over hoe zij het precies in hun eigen DD JGZ noteren. Download de suggesties voor notatie

Kijk hier voor meer (achtergrond)informatie over de Van Wiechenfilmpjes (TNO)

Contact

Heb je vragen of opmerkingen rondom de Van Wiechenfilmpjes? Neem contact op met TNO via diy@tno.nl

Bekijk ook de JGZ-richtlijnen, die een relatie hebben met het Van Wiechenonderzoek:

Meer weten?

Yvonne Vanneste

onderzoeker, adviseur

Lees meer over Yvonne Vanneste

"*" geeft vereiste velden aan

Hidden
Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.

Welkom op onze nieuwe website!

Heb je een gebruikersaccount? Dan ontvang je van ons een mail om je account opnieuw te activeren.