Richtlijn: Psychosociale problemen (2016)

3. Advisering en interventies bij psychosociale problemen

In dit thema wordt ingegaan op de algemene handelingen die de JGZ kan toepassen bij een vermoeden van een psychosociaal probleem. Vervolgens worden de werkzame elementen besproken van effectieve interventies bij psychosociale problemen, deze elementen kunnen als basis dienen voor advisering door de JGZ. Tenslotte worden de effectieve interventies weergegeven die door de JGZ kunnen worden ingezet, en we geven aan waarheen de JGZ naar kan verwijzen. Er wordt een onderscheid gemaakt naar emotionele, gedrag en sociale problemen (conform de definitie van psychosociale problemen). Dit thema richt zich op de domeinen ouders, jeugdigen en school.

Aanbevelingen

Algemeen handelen bij psychosociale problemen

De volgende algemene handelingen worden aanbevolen uit te voeren bij een (vermoeden) van een psychosociaal probleem.

De volgende algemene handelingen kunnen worden overwogen om in te zetten bij een vermoeden van een psychosociaal probleem.

  • Stimuleer de betrokkenheid van het sociale netwerk van de ouder(s) en jeugdigen bij de opvoeding van de jeugdige. Denk aan buren, grootouders, ouders van vriendjes, of ouders van de sportclub. Concreet kan daarbij worden gedacht aan ook door de JGZ uitgevoerde interventies als MIM (‘Moeders Informeren Moeders’), Home Start, de Opvoedparty,  allerlei vormen van lotgenotencontact en ontmoetingsmogelijkheden, zoals (digitale) vader- en moedergroepen, themabijeenkomsten, ouderavonden over actuele onderwerpen. (Zie onderbouwing Het activeren van de directe omgeving van ouders en jeugdigen) > Praktijk-gebaseerde aanbeveling, gebaseerd op NCJ handreiking en NJI Wat-Werkt databank.

Adviezen om psychosociale ontwikkeling te stimuleren

  • Wees bekend met werkzame elementen uit bestaande effectieve interventies rondom gedrag, emotionele en sociale problemen vanuit de documenten uit de NJi Databank Effectieve Jeugdinterventies. Deze elementen kunnen als basis dienen voor advisering aan ouders en jeugdigen.
  • Wees bekend met de aanbevelingen rondom advisering zoals beschreven in andere JGZ richtlijnen (bijvoorbeeld angst, depressie, ADHD, autisme spectrum stoornis en opvoedingsondersteuning).  (Voor een nadere toelichting welke adviezen gegeven kunnen worden ter preventie van emotionele, gedrags- en sociale problemen, zie onderbouwing Adviezen om de psychosociale ontwikkeling van het kind te stimuleren) >Praktijk-gebaseerde aanbeveling, gebaseerd op NJI Wat-Werkt databank NJI en diverse bestaande JGZ -richtlijnen (die beiden deels gebaseerd zijn op wetenschappelijk bewijs).

Bewezen effectieve interventies bij psychosociale problemen

  • Wanneer meer hulp nodig is dan alleen advisering door de JGZ, verwijs dan een jeugdige met psychosociale problemen naar een interventie die volgens de NJI databank Effectieve Jeugdinterventies geclassificeerd is als goed onderbouwd, effectief volgens eerste aanwijzingen of effectief volgens goede aanwijzingen. (zie Tabel 1).
  • Wees goed op de hoogte van het lokale aanbod, de lokale route richting zorg bij psychosociale problemen en ben op de hoogte of een kind past in een voor die doelgroep effectieve interventie. Alleen dan kan elk kind de meeste adequate zorg voor psychosociale problemen krijgen. > Gebaseerd op wetenschappelijk bewijs, gebaseerd op NJI Databank Effectieve Jeugdinterventies, en deels praktijk gebaseerd of goed onderbouwd.

Uitgangsvragen van dit hoofdstuk

  • Algemeen handelen bij psychosociale problemen: Wat kunnen JGZ-professionals altijd in het algemeen doen bij psychosociale problemen?
  • Adviezen om psychosociale ontwikkeling te stimuleren: Wat zijn collectieve en individuele preventieve adviezen aan ouders en de omgeving van het kind om de psychosociale ontwikkeling van het kind te stimuleren?
  • Effectieve interventies bij psychosociale problemen: Wat zijn (bewezen effectieve) interventies die de JGZ-professionals kunnen toepassen bij psychosociale problemen?

Lees hier verder voor de onderbouwing van dit hoofdstuk


Pagina als PDF