Richtlijn: Angst (2016)

Normale angst, problematische angst en angststoornissen

Angst is een van de meest voorkomende psychische problemen, en angststoornissen zijn de meest gediagnosticeerde stoornissen onder jeugdigen (Tick, Van der Ende, Koot, & Verhulst, 2007; Kessler et al., 2005; Verhulst, Van der Ende, Ferdinand, & Kasius, 1997). Er bestaat een continuüm van normale angst naar problematische angst, tot een angststoornis.
Normale angst komt voor in stressvolle situaties en kan nuttig zijn bij gevaar.
Problematische angst onderscheidt zich van de angststoornis, doordat er geen beperkingen zijn in het sociaal functioneren en de uitingsvorm van de angst past bij de leeftijd. Angststoornissen worden gekenmerkt door de aanwezigheid van hevige en chronische angst die een ernstige belemmering vormen in het dagelijks leven. Of kinderen en jongeren een angststoornis ontwikkelen, hangt af van een samenspel van beschermende factoren en risicofactoren. De meest voorkomende angststoornissen bij jeugdigen zijn: scheidingsangst of separatieangststoornis, gegeneraliseerde angststoornis, sociale fobie en specifieke fobie. Om de juiste hulp te bieden is het van belang om normale angst te kunnen onderscheiden van problematische angst of van een volledig ontwikkelde angststoornis.

Aanbevelingen

• De JGZ-professional heeft kennis van normale angst in de verschillende leeftijdsfasen van de jeugdige.
• De JGZ-professional kan problematische angst onderscheiden van normale angst.
• De JGZ-professional herkent de ontwikkeling van een angststoornis. Is alert als de signalen van angst toenemen, ze voorkomen op meerdere levensgebieden (thuis, school etc.), de signalen lang duren en wanneer de problemen leiden tot disfunctioneren.
• De JGZ-professional is alert op angstsignalen bij verschillende problemen, zoals verlegenheid, schoolverzuim, chronisch lichamelijke aandoeningen en verslaving.
• De JGZ-professional is alert op angstsignalen als gevolg van ingrijpende gebeurtenissen. Denk hierbij ook aan kindermishandeling en huiselijk geweld.
• De JGZ-organisatie biedt de gelegenheid voor scholing van de JGZ-professional op het gebied van angst en de JGZ-professional maakt hier gebruik van.