Landelijk JGZ Innovatieatelier 15 april 2020

Juist in deze tijd van social distance en corona is de behoefte aan nabijheid en afstemming groot. Het was dus geen optie om het Innovatieatelier niet door te laten gaan. En zo zijn we 15 april gestart met ons eerste digitale Innovatieatelier om ook in coronatijd, innovatie een plek te geven.

“Ik wil niet terugschieten naar de oude situatie, maar alle nieuwe vormen als ingrediënten zien voor een nieuwe werkwijze” , zei een van de pioniers. “Het daagt uit om kwalitatieve zorg te bieden op andere aanvullende manieren.” En: “We kunnen nog veel meer co-creëren en slimmer samenwerken”. Dat was the spirit tijdens het atelier. Heerlijk hoeveel betrokkenheid, drive en creativiteit er samen loskomt!

Deelnemers

Niet alle vaste innovatie-pioniers konden zelf aanwezig zijn i.v.m. de werkzaamheden rond het coronavirus. Zij hebben collega’s gevraagd hun plekje waar te nemen. Trots en blij zijn we met twee nieuwe innovatie-pioniers : Vanuit CJG Rijnmond is Minke Vellinga aangesloten en vanuit GGD Zaanstreek Waterland is Sherilyn Faber aangesloten. Dorothy Lie, stafarts van de GGDRU was gastspreker op dit atelier en vertelde over wat de GGDRU doet om de angst bij ouders te verminderen.

De innovatievraag: Hoe kunnen we de angst voor het consultatiebureau beïnvloeden?

Pioniers zijn met elkaar in groepjes uiteengegaan in ‘breakout rooms’:

• Wat weten we over angst en beïnvloeding?
• Hoe werkt dat bij ons zelf?
• Hoe werkt dat naar anderen toe?

Wat weten we over angst en beïnvloeding?

• Neem de angst serieus en achterhaal waar iemand bang voor is.
• Leg uit wat het virus is en welke maatregelen worden genomen.
• Blijf eerlijk!
• Let op je eigen houding.

Bekijk 4 tips over omgaan met angst

Creatieve breaks

Neuropsycholoog en hoogleraar cognitieve psychologie Stefan Stigchel is specialist als het gaat om aandacht en concentratie. Hij pleit voor het nemen van mentale breaks – het nemen van pauzes.

“Het werkgeheugen is fragiel en belangrijk voor complexe zaken en kan maar één ding tegelijkertijd. Multitasken bestaat niet. Je wisselt taken. Lopen en praten kunnen we wel tegelijkertijd. Dat komt omdat we dan geen beroep doen op ons werkgeheugen.”

Zijn concentratietips zijn: meditatie, slaap en het nemen van pauzes. Pauzes zijn nodig om ons daarna weer beter te kunnen concentreren. We hebben het nodig om ons op te laden. Om ons brein fris en fruitig te houden. Het is net zo belangrijk als het voor het lichaam is om te bewegen na lang stilzitten. We willen de bloedsomloop stimuleren, de afvoer van afvalstoffen, maar ook onszelf soepel en flexibel houden. Wat voor het lichaam geldt, geldt ook voor het brein.

• Neem pauze en doe een activiteit die geen beroep doet op jouw aandacht; dus geen telefoon, wel een wandeling.
• Dagdroom; dat is goed voor je creativiteit en spreekt een ander deel van je brein aan.
• Wees af en toe alleen met je eigen gedachten en stop de gewoonte om snel de telefoon te pakken.

Pioniers hebben allemaal hun eigen lijstje met creative breaks gemaakt en daar eentje van uitgekozen; het varieerde van de was tot spinaziesoep, van de tuin tot de boksbal, van een zonnegroet tot een dansje.

Voorbeelden uit de praktijk:

Collega Dorothy Lie neemt de pioniers mee in de werkwijze van de GGDRU.
Dorothy had een noodplan klaar, dat eerder ingevoerd werd dan verwacht. Een extra voordeel bij GGDrU is dat alle teams al een training ‘Shared Decision Making’ hebben gehad rondom vaccinaties.

Kenmerken van de werkwijze:

• Alle consulten worden voorafgegaan door een telefonisch consult.
• Fysiek contact is zo kort mogelijk: max. 5 minuten binnen 1,5 meter bij lichamelijk onderzoek en vaccinaties.
• Ouders blijven in de wachtruimte totdat de vaccinaties klaar staan.
• Het telefonisch contact wordt zoveel mogelijk door de consultvoerder gedaan, zo houden we het fysieke consult zo kort mogelijk.
• Er wordt gebruikgemaakt van beeldbellen bij het contactmoment van 2 weken: via Whatsapp, Skype of Microsoft Teams. Zuigelingen van 2 weken worden op de CB-locatie gewogen en gezien door de jeugdverpleegkundige.
• Er is veel aandacht voor uitleg hoe de JGZ zelf omgaat met hygiëne en zieke medewerkers.
• Er wordt uitleg gegeven over het belang van de vaccinatie en angst voor extra vatbaarheid bij vaccinatie.
• Er mag een (gezonde) ouder (of andere gezonde volwassene) mee naar het CB.
• In het digitaal dossier kan een telefonisch consult worden aangevinkt en geregistreerd.
• Inloopspreekuren zijn vervallen.
• Bij uitzondering gaat de jeugdverpleegkundige bij 2 weken op huisbezoek voor het wegen als ouders niet naar het CB kunnen komen. Als ouders het kind zelf willen wegen kan dat, en ziet de jeugdverpleegkundige het kindje in de hal of via een ‘raamvisite’.

Ervaringen:

• Angst en zorgen bij ouders zijn minder na uitleg over de hygiënemaatregelen. Zij zijn gerustgesteld als men het oude beeld van volle wachtkamers heeft kunnen bijstellen.
• Het belang van vaccineren wordt in het telefonisch gesprek benadrukt, waardoor vrijwel alle ouders naar het CB komen.
• Ouders stellen telefonisch contact heel erg op prijs. Ze vinden het fijn en zelfs gezellig. Het contact lijkt laagdrempeliger te zijn geworden en is tegelijkertijd geïntensiveerd. GGDRU wil deze werkwijze na het corona-tijdperk evalueren en bekijken welke positieve punten naar de toekomst kunnen worden meegenomen. Er zijn zelfs professionals die nu al aangeven geven minder stress over het spreekuur te hebben omdat zij minder uitlopen. Ook vertellen ouders tijdens de telefonische consulten meer over hoe ze het ouderschap ervaren.

Lees het artikel ‘Stel vaccinvatie van jonge kinderen niet uit’

Innoveren kun je leren: Ideeën, kansen, vernieuwing

Training hygiëne

De JGZ kan naast wat ze nu al doen aan voorlichting ook training geven over hygiëne: vanuit het CB, online, een-op-een in de spreekkamer of in samenwerking met de kinderopvang.

Tips om het wassen van handen voor kinderen leuker te maken:

• Een handenwas-poster
• Een blauwe lamp waar ouders en kinderen met behulp van speciaal licht zelf kunnen checken welke plekjes goed gewassen zijn en welke ze wellicht vaak overslaan.
• Gebruik een prentenboek rond dit thema. Bijvoorbeeld: Ik wil lekker vies! van Tony Ross.
• Leuke filmpjes en liedjes:
  Filmpje 1  
  Filmpje 2  
  Filmpje 3
  Filmpje 4
  Filmpje 5 

Frontberichten

Minke Vellinga en haar collega Nancy Boer maken zelf frontberichten waarin zij via een vlog uitleg geven waarom zij werken zonder beschermingsmaatregelen zoals mondkapjes.

GGDRU denkt na om ook een filmpje te maken en zo te laten zien hoe de wachtkamer en het proces tijdens het CB bezoek er nu uit ziet.

Vernieuwing en op maat werken

• Mara Spit van Capelle aan den IJssel geeft aan de werkwijze zoals Dorothy die beschreef te willen behouden voor een aantal contactmomenten. Het is efficiënter en persoonlijker. “We gaan niet terug naar het oude. We pakken deze kansen!”
• Charlotte heeft het idee om een Zoom-meeting vanuit het CB aan te bieden voor ouders met kinderen. Hier zou soms ook een verloskundige bij aan kunnen sluiten. Dit om ouders te verbinden met andere ouders. De duimen gaan omhoog voor dit idee en Charlotte gaat contact zoeken om dit experiment uit te proberen. Mocht er nog iemand willen aansluiten, laat dit dan even weten.
• Groningen is bezig om Centering Parenting om te buigen naar een digitale variant. Annemarie van Beem van GGDTwente sluit graag aan. De verloskundigen hebben dit al gedaan voor Centering Pregnancy. We gaan dit samen oppakken.

“Het heeft me geïnspireerd; goede ideeën om te delen! En leren van elkaar geeft inspiratie”

Het volgende Innovatieatelier

Noteer alvast de datum van maandag 18 mei in je agenda. Er wordt dan een extra Innovatieatelier aangeboden met als thema ‘adolescenten’. Het atelier is interessant voor mensen die werken met adolescenten maar ook voor mensen uit de staf en management die dit ondersteunen en faciliteren. Ook deze collega’s zijn van harte welkom.

Het programma zal bestaan uit een presentatie van verschillende onderzoeken rondom deze doelgroepen. De Nationale Wetenschapsagenda (NWA) Startimpuls Jeugd presenteert haar onderzoek, maar ook specifiek onderzoek naar Early Life Stress en Klaar voor de Toekomst wordt meegenomen.

Van de pioniers en hun introducees wordt innovatiekracht gevraagd.

• Wat betekenen de inzichten uit dit onderzoek?
• Hoe zouden jullie de nieuwe kennis met de praktijk willen verbinden en vormgeven?
• Hoe kan een sterke JGZ praktijk nog meer impact hebben op de gezondheid,welzijn en participatie van de adolescenten ?
• We steken in op samenwerking. Vanuit Evidence Based Practice willen we wetenschap, praktijk en professionals verbinden zodat we doen wat nodig is om de succes- en faalfactoren uit het onderzoek in de JGZ-praktijk te gebruiken.

Graag tot ziens !

Over het NCJ Innovatieatelier

Het landelijke innovatienetwerk van het NCJ komt vijf keer per jaar samen in het innovatieatelier om in co-creatie te werken aan vernieuwing binnen de JGZ. De pioniers worden gestimuleerd om op zoek te gaan naar ruimte om de beweging naar vernieuwing in gezamenlijkheid in te zetten binnen de eigen organisatie. Dit betekent ook: buiten de muren van de eigen organisatie kijken. Samen verbinden, versterken en vernieuwen we.

Meer over het Innovatieatelier