Richtlijn: Borstvoeding (2015, multidisciplinair)

Onderbouwing

Conclusies

Een moeder is in staat om voor twee of meer kinderen tegelijkertijd voldoende moedermelk te produceren1.

Niveau 4

Toelichting

Het geven van borstvoeding aan een meerling verloopt volgens hetzelfde principe als het geven van borstvoeding aan een eenling. De omvang van de melkproductie wordt ook bij een meerling bepaald door het evenwicht tussen vraag en aanbod.
De verzorging van een meerling vraagt van een moeder en haar partner een grotere inzet dan bij een eenling. Daarnaast is er bij een meerlingzwangerschap vaker sprake van prematuriteit en dysmaturiteit. Het is belangrijk dat ouders van een meerling goed worden begeleid bij (de voorbereiding op) de borstvoedingsperiode.

Er is maar weinig recente literatuur beschikbaar over borstvoeding bij meerlingen. Er is één review uit 2006 beschikbaar, die 35 artikelen citeert daterend uit 1975-20051. De meeste hieronder beschreven literatuur komt uit deze review.

Het lichaam van een moeder is in staat om voor twee of meer kinderen tegelijkertijd moedermelk te produceren. Het systeem van vraag en aanbod voorziet in voldoende melkproductie. Moeders van een drieling kunnen bijvoorbeeld, als de baby’s rond de 10 weken oud zijn, 3000 ml of meer produceren per 24 uur. De concentraties lactose, proteïne en vet in de melk verschillen niet van de concentraties bij een eenling1;2. Een kanttekening is op zijn plaats: een meerling voeden kan in de eerste weken van de borstvoedingsperiode een grote belasting voor de moeder zijn. Het spreekt voor zich dat de zorgverlener zich hiervan bewust is, aandacht en begrip heeft voor de moeder en haar voorziet van praktische adviezen. Daarnaast worden meerlingbaby’s frequenter opgenomen op neonatale intensive care units en vaker onderworpen aan medische interventies.

Voorlichting

Meerlingen worden vaker preterm geboren dan eenlingen. Een onderzoek onder moeders van preterm geboren kinderen (23-35 weken) liet zien dat als een moeder bij een prenataal consult (PC) ook wordt voorgelicht over borstvoeding, zij gedurende de ziekenhuisopname significant langer borstvoeding geeft: gemiddeld 37 dagen versus 15. Bij ontslag gaf 65% van de PC-groep exclusief borstvoeding versus 24% van de controlegroep. Ook gaven moeders uit de PC-groep significant langer borstvoeding na ontslag3. Als vrouwen in verwachting zijn van een meerling, lijkt het dus zinvol een prenataal consult aan te bieden, dat is toegespitst op borstvoeding. Dit consult wordt bij voorkeur gegeven door een lactatiekundige die werkzaam is op een kraam- of neonatologieafdeling.

Het is belangrijk dat de moeder informatie ontvangt over verschillende methodes van voeden (één voor één, tegelijkertijd, combinatie borstvoeding/donormelk/kunstmatige zuigelingenvoeding, voeden op verzoek, voeden op regelmatige tijden) en verschillende voedingshoudingen bij meerlingen1. Sommige methodes kunnen ook worden gecombineerd, zoals 'voeden op verzoek' en 'één voor één voeden'. Een moeder zal snel een voorkeur krijgen voor de voedingswijze die ze zelf heeft gekozen1. Het is verstandig om de baby’s per voeding van borst te laten wisselen, want dat geeft een gelijkmatiger stimulans van het borstklierweefsel en voorkomt een voorkeurshouding bij de baby’s1.

In de praktijk worden verschillende mogelijkheden gebruikt om twee baby’s tegelijk aan te leggen1.

  • Rugby/bakerhouding: deze houding is geschikt voor kleine baby’s en in de eerste periode wanneer de moeder nog ervaring moet opdoen1. De baby’s liggen op kussens naast de moeder, de beentjes schuin naar achteren en de hoofdjes in de handen van de moeder. Deze houding is vooral geschikt direct na een keizersnede.
  • Kruishouding: deze houding is geschikt voor baby’s die al goed kunnen drinken1. De eerste baby wordt in de madonnahouding aangelegd. De tweede ligt baby kruislings over het lichaampje van de eerste.
  • Parallelhouding: de ene baby wordt aangelegd in de madonnahouding, de tweede baby in rugbyhouding.
  • Liggend voeden: de moeder ligt met kussens onder haar hoofd en schouders. De baby’s liggen in haar armen en op haar buik met de beentjes naar elkaar toe (in een V-vorm).

Voor elke methode geldt dat het belangrijk is dat de moeder comfortabel zit of ligt met voldoende steun van kussens. De baby’s moeten ook gesteund worden, zodat ze goed met de neus ter hoogte van de tepel liggen. Zie ook het thema ‘Starten met borstvoeding’ voor meer uitleg over voedingshoudingen.

Zowel LLL als VBN geven een brochure uit met praktische tips over borstvoeding voor meerlingen. Kijk op http://www.lalecheleague.nl/ voor het (tegen betaling) downloaden van de brochure ‘Meerlingen’. Kijk op http://www.borstvoedingnatuurlijk.nl/ voor het (tegen betaling) downloaden van de brochure ‘Borstvoeding voor een meerling’. Beide organisaties bieden ook informatiebijeenkomsten/moedergroepen aan voor moeders van meerlingen. Meer informatie daarover is te vinden op bovengenoemde sites.


Indien kunstmatige zuigelingenvoeding wordt gegeven, wordt de informatie van artikel 15 van de Europese Richtlijn 2006/141 verstrekt (zie ook thema ‘Voorlichting’).


Pagina als PDF